Passie: Welmoed brengt in zelfgemaakte kostuums geschiedenis tot leven
Esra Can
Waarvoor gaan HvA’ers écht door het vuur? Wat hebben ze over voor hun passie en wat moeten ze ervoor laten? Vandaag Welmoed Tamminga (32, medewerker bibliotheek) die met re-enactment historische gebeurtenissen uitbeeldt.
Het is 1815 als Welmoed Tamminga door het korenveld richting het slagveld van Waterloo loopt. Voor haar ligt niets anders dan de heuvelachtige natuur in de omgeving van Brussel. Onderweg hoort ze vogels de zomer aankondigen, gevolgd door het kataklop van een galopperend paard. Ze stapt opzij voor de naderende officier, die haar vriendelijk salueert met zijn hand boven zijn ogen, op weg naar de strijd die later bekend zou staan als de laatste slag van Napoleon Bonaparte.
Re-enactment
‘Ja, dát was het moment dat het voelde alsof ik echt terug in de tijd was,’ vertelt Welmoed Tamminga – inmiddels gewoon in 2019. Al ruim tien jaar reconstrueert de bibliotheekmedewerker van het Wibauthuis en het Koetsier-Montaignehuis in het weekend historische gebeurtenissen. Re-enactment heet dat. Verenigingen komen op dezelfde locatie in kostuum samen om bezoekers te vertellen over die allesbepalende momenten uit ons verleden.
Welmoed heeft voor de fotoshoot van HvanA een bijzondere outfit aangetrokken. Ze draagt een hemelsblauwe japon, een grijze wollen poncho met rode belijning, een bijpassende hoed en witte leren handschoenen. De Britse verpleegkundige ten tijde van de Eerste Wereldoorlog is haar favoriete karakter. Een eerbetoon aan de vrouwen uit die tijd: ‘De verpleegsters zijn vaak een vergeten groep. Het zijn de mannen, de soldaten, die medailles kregen, maar ook de vrouwen hebben keihard gewerkt.’
Uit praktisch oogpunt heeft ze voor de fotoshoot niet haar volledige kostuum aangetrokken. Bij officiële evenementen zou ze dat nooit doen: dan draait het allemaal om een zo compleet mogelijk historisch plaatje.
‘Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in geschiedenis,’ vertelt ze. ‘En ik leerde naaien om zelf kleding te kunnen maken. Die hobby’s kwamen samen toen ik op de Elf Fantasy Fair in mijn zelfgemaakte achttiende eeuwse jurk in gesprek raakte met een medebezoeker. Door mijn historische kostuum dacht hij dat re-enactment wel wat voor me was. Hij nodigde me uit voor een evenement over Napoleon bij de Pyramide van Austerlitz. Dat was mijn eerste ervaring met re-enactment.’
Paardenkoets
Welmoed was direct verkocht. De maand ervoor had ze al haar vrije avonden besteed aan het naaien van een jurk uit die tijd. Op het terrein stapte ze in een paardenkoets die haar naar het vroegere slagveld bracht, terwijl tientallen soldaten in gelid langs de kant stonden. ‘Wow, dit is vet, dacht ik. Alsof we de moderne tijd waren uitgereden en echt in het verleden waren beland.’
Want als er iets uit den boze is tijdens deze evenementen dan zijn het spullen die niet bij die tijd passen. Telefoons, moderne kleding, sieraden: het wordt allemaal thuis of in de tent op locatie opgeborgen. En als de bezoekers weg zijn, blijven de re-enactors vaak nog volop in hun rol: met volksliederen, trommels, kampvuren en bier uit tinnen bekers.
Vanaf dat eerste moment bezocht Welmoed zeker twee keer per maand een evenement. Ze dook in geschiedenisboeken, maakte ruim honderd kledingstukken uit verschillende tijdvakken en reisde met haar vereniging naar landen als Duitsland, Frankrijk, Engeland en het Italiaanse eiland Elba, bekend als de plek waar Napoleon naartoe werd verbannen.
Schotse soldaat
Ze ontmoette zelfs haar vriend via re-enactment. ‘Hij was een Schotse soldaat in kilt die mijn stad kwam bevrijden,’ vertelt ze lachend. ‘Ik een burger in een simpele jurk met schort. Hij kwam bij me op de thee. Ik vond hem direct interessant.’ Na bijna tien jaar kruipen ze nog steeds samen in hun rol tijdens evenementen.
Haar passie nam vooral in het begin zo veel tijd in beslag, dat er best het een en ander onder te lijden had. Ze somt op, met een knipoog: ‘Mijn studie – omdat ik liever kostuums naaide –, familiebanden – omdat ik soms een evenement boven een verjaardag verkoos –, mijn slaap – er wordt nog weleens wat gedronken in de avond –, mijn lever – zie vorige punt – en mijn rug – al die nachten in een tent doen je houding niet echt goed.’
Nacht doorhalen
En dan is het ook nog eens niet de goedkoopste hobby. Een compleet kostuum kost al gauw 250 euro. Voor mannen zelfs 500 euro vanwege de uitgebreide uniformen. ‘Sinds de crisis krijgen we ook bijna geen vergoedingen meer voor een evenement. Stro, houtblokken en water worden gesponsord maar voor de rest betalen we alles zelf. Als we naar een ver land gaan, huren we meestal een busje waar we met z’n allen - inclusief kostuums, trommels en andere spullen - een nacht doorrijden om op hotelkosten te besparen.’
En toch, ondanks dat Welmoed iets minder vaak op evenementen is en meer tijd vrijmaakt voor (verjaardagen van) familie, blijft ze re-enactment koesteren. ‘Sommige mensen zien het als “soldaatje spelen”, maar dat is het niet. Het is een manier om geschiedenis toegankelijk te maken. We zijn een soort levend museum. Ik vind dat we dat aan de mensen van toen verschuldigd zijn: de herinnering levend houden.’
