Rajko (24) interviewt de grootste hiphoppers van Nederland
Martijn Gijsbertsen
Voor zijn boek Hiphop in Nederland volgde oud-HvA’er Rajko Disseldorp (24) twee jaar lang de bekendste Nederlandse rappers. We vroegen hem hoe dat was. ‘Ze zeggen dat je nooit je helden moet interviewen.’
‘Ik interviewde ze meerdere keren, ging mee naar optredens, chillde backstage met ze, rookte de ene na de andere joint met ze en kwam bij sommige rappers zelfs thuis.’
Oud-HvA’er Rajko Disseldorp (24) liep twee jaar achter de tien beste Nederlandse rappers aan. Hij schreef hierover het boek Hiphop in NederlandRajko Disseldorp, Hiphop in Nederland: de tien rappers van dit moment, Uitgeverij Q, 17,50 euro. , dat onlangs uitkwam. We gaan met Rajko op bezoek bij rappers Fresku en Bokoesam, twee van de tien die hij interviewde voor zijn boek.
‘Op dit moment is hiphop het populairste genre in Nederland, dat beseft niet iedereen’
‘Teren op de cultuur van fucking vampieren, aasgieren, zulke mensen lijken haast dieren. Ik ga nog liever Sinterklaas vieren.’ De rap van Fresku, echte naam Roy Michael Reymound (31), schalt door de boxen van de auto. ‘Kijk, dit vind ik mooi’, zegt Rajko. ‘Hij rijmt aan één stuk door: wel twintig rijmwoorden.’
De rap is net uit op 101Barz, het digitale kanaal van BNN. ‘Hij rapt hier zeven minuten lang op één beat. Dat is bijzonder,’ vertelt Rajko. We zitten in de auto, onderweg naar het huis van Fresku in Eindhoven.
Rajko studeerde media, informatie & communicatie aan de HvA, en werkte als journalist bij Het Parool. Bij die krant interviewde hij vrijwel elke Nederlandse rapper. ‘Ik had ze een uurtje gesproken in de kleedkamer of op kantoor, met allemaal mensen eromheen,’ vertelt Rajko in de auto.
‘Ik wilde grotere verhalen schrijven. Op dit moment is hiphop het populairste genre in Nederland. Rappers hebben miljoenen views op YouTube, maar dat beseft niet iedereen. Er moest een boek komen.’
Diggy Dex
Rajko’s liefde voor hiphop ontstond toen hij tiener was, in Zoetermeer. ‘De eerste hiphopartiest die ik luisterde was Diggy Dex. Hij is een blanke man en rapt niet over de straat, maar heel open over zijn leven.
Via YouTube kwam ik op andere artiesten, zoals Hef. Hef is een rapper uit Hoogvliet [een wijk van Rotterdam, red.] die rapte over drugs dealen, seks met bitches, en de popo ontwijken. Een totaal andere wereld dan waar ik in leefde. Maar hij rapt ook persoonlijke dingen, zoals hoe hij omgaat met zijn moeder en het hebben van een dochter.
Er ging een wereld voor me open, omdat het taalgebruik zo creatief was. Een schrijver heeft 60.000 woorden nodig om een verhaal over te brengen, een rapper één of twee zinnen.’
‘Sevn Alias vertelde eerlijk over de agressieproblemen die hij had.’
Rajko stelde de rappers persoonlijke vragen. ‘Ik zie Ronnie drie joints draaien in het uur dat ik hem spreek. We zitten in zijn appartement dat best leeg is. Hij kijkt met wallen onder zijn ogen naar buiten. Daarvoor vertelde hij me dat hij al zijn vrienden is kwijtgeraakt. In mij popt dan de vraag op: ben je gelukkig?’ Nee, antwoordde Ronnie, ik ben niet gelukkig.
Niet alle rappers wilden hun hele leven blootleggen aan Rajko. Zoals Sevn Alias: ‘De eerste keer hield hij zijn jas aan tijdens het interview en staarde voor zich uit. Hij zei wel dingen, maar het was moeilijk om er doorheen te komen. Maar ik wist wat hij in die raps zei. Hij rapte over de relatie met zijn moeder en zijn onzekerheden. Ik hoopte dat hij uiteindelijk zou openbreken.
De derde keer dat ik hem sprak opende hij zijn armen en zei hij tegen zijn vrienden dat ik een mattie van hem was. Hij vertelde eerlijk over de agressieproblemen die hij op de basisschool had en hoe zijn meester hem daarmee had geholpen. En hij had zijn jas uit tijdens het interview.’
Dichtslaan
Maar had hij het gevoel dat de rappers hem mochten? Rajko: ‘Interviewen is eigenlijk iets geks. Het is een afspraak. Je weet niet of je vrienden bent. Ze zeggen dat je nooit je helden moet interviewen. Dan kan het tegenvallen, maar dat deed het nooit. Ik sloeg wel eens dicht. Dit gebeurde bij Ali B en Sticks. Maar op een gegeven moment voel je dat het oké is. Ze weten dat ik ze waardeer.
Ik kan precies zeggen welke tekst in welke rap voorkomt. En bijvoorbeeld Hef komt optreden op mijn releaseparty en gaat zelfs mee naar een boekhandel in Rotterdam. Hij heeft nog nooit een boek gelezen. Nee grapje, wel een paar, maar niet veel.’
Na een autorit van bijna twee uur komen we aan in Eindhoven in een doorsnee Vinexwijk bij het huis van Fresku. Niets verraadt dat hier één van de bekendste rappers van Nederland woont. Fresku brak in 2010 door met zijn album Fresku. Daarna bracht hij nog twee albums uit; Maskerade (2012), Nooit meer terug (2015) en onlangs in samenwerking met Mocromaniac het album Juice (2017).
‘Proef mijn kip’
‘De vorige keer dat ik hier was kwam ik binnen en zei Fresku: “Bro, proef mijn kip.” Hij had net gekookt. Toen hebben we van elf tot vier aan de keukentafel zitten praten,’ zegt Rajko. Bij binnenkomst omhelzen Fresku en Rajko elkaar meteen. ‘Ik heb naar je 101 geluisterd.’
‘Ja, ze zeggen ik ben back,’ zegt Fresku. ‘Maar ik ben nooit weggeweest.’
Op de tafel ligt de koran. Er staat een kinderzitje aan tafel en een driewieler in de woonkamer. Fresku is moe. ‘Ik heb tot zeven uur ’s ochtends geschreven. Dan heb ik alle tijd om creatief te zijn. De kids zijn naar bed. Toen ik ging slapen werden de kinderen weer wakker. Het papaleven is moeilijk.’
‘Ja, ze zeggen ik ben back,’ zegt Fresku. ‘Maar ik ben nooit weggeweest.’
In het hoofdstuk over Fresku gaat Rajko diep in op het verleden van Fresku. Hij verhuisde op zijn zevende naar Curaçao om bij zijn vader te wonen. Zijn moeder en kleine broertje bleven in Nederland.
‘Ik praat in dit boek voor het eerst over Curaçao,’ zegt Fresku. ‘Dat doe ik normaal nooit. Maar de gesprekken met Rajko waren niet echt interviews, maar gewoon gesprekken.’ En wat vond Fresku dan van Rajko? ‘Kijk nou naar hem.’ De rapper glimlacht breed.
Stelend in de supermarkt
De volgende dag bezoeken we rapper Bokoesam, echte naam Samuel Sekyere (24). Niet bij hem thuis, maar in De Balie. Bokoesam brak in 2015 door. Platenbaas Kees de Koning bracht de beste jonge rappers samen op Schiermonnikoog om daar samen het album New Wave op te nemen. Nu heeft hij onlangs zijn debuutalbum Solo uitgebracht. Eén van zijn eerdere tracks, ‘Jij en ik’, heeft zeven miljoen views op YouTube.
Bokoesam komt gekleed in een broek met groene print, een donkere jas en roze petje binnen. Hij lacht en toont een gouden tand. Het hoofdstuk van Bokoesam begint met een scène waarin fans de rapper herkennen terwijl hij biertjes in de supermarkt jat.
‘Je bent populair, maar je maakt nog weinig geld,’ zegt Bokoesam. ‘Je wil niet meer bij de Albert Heijn werken, want je bent bekend. Je krijgt wel geld, maar niet genoeg om van te leven. En ik was nogal een schoffie, dus dan ga je stelen.’
Voor Bokoesam was het belangrijk dat Rajko zijn verhaal op papier zette. ‘Mensen denken vaak aan mijn grappige filmpjes. Aan de gekke dingen die ik doe en de tracks die populair zijn. Maar ik heb ook een kwetsbare kant. Ik rap over mijn kind, en familie en dingen die ik vroeger heb meegemaakt. Dat wordt ook duidelijk in dit boek.’
Drank en drugs
Het steekt hem dat hiphop vaak negatief in de media komt. ‘Als hiphop in het nieuws komt dan gaat over dat Lil’ Kleine en Ronnie Flex een hit over drank en drugs hebben gemaakt. Of wat rapper Boef nu weer heeft gedaan.’
Hoe lukte het Bokoesam om zo eerlijk over zijn leven te vertellen? ‘Ik voelde me op m’n gemak. Als hij meeging was hij chill en voelde het niet als een guy die je in de gaten houdt. Ik zag hem bij een optreden en dan een hele tijd niet. Hij was oplettend, maar op zijn eigen manier.’ ‘Ja,’ zegt Rajko. ‘Als een vlieg op de muur.’
