Tien taaltips - zo schrijf je een verslag zonder rode strepen

Krijg jij je verslagen ook altijd rood terug? Hik je aan tegen je scriptie? Deze week gaat het op HvanA over taal en we beginnen vandaag met tien schrijftips die jou gaan helpen om je teksten snel beter te krijgen.

1. Maak een schrijfschema

‘Zelf had ik hier ook nooit zin in’, verklapt Astrid de Ronde van taalspreekuur voor de faculteit maatschappij en recht. ‘Ik vond het zo zonde van mijn tijd! Maar het werkt wel écht.’ Maak een schema van wat je wil gaan opschrijven – een losse indeling in hoofdstukken en de steekwoorden van wat je daar wil schrijven. En ga dan pas aan de slag.

Dubbel voordeel: je bent sneller klaar, omdat je precies weet wat je moet schrijven, en je krijgt waarschijnlijk een hoger cijfer, omdat je kort en bondig schrijft.

2. Lees je tekst hardop voor

 ‘Als je hardop voorleest, doe je dat langzamer en lees je echt wat er staat’, vertelt Astrid. En dan ontdek je ontspoorde zinnen waar je normaal overheen leest. Zinnen waarin woorden missen, bijvoorbeeld.

3. Check je stuk niet in de laatste trein naar huis

Je tekst nog even doorlezen? Kan vanavond wel even, in de trein naar huis. Daar ben je toch niets aan het doen…

‘Niet handig’, zegt Astrid. ‘Het is toch een pietluttig werkje en je hebt er alle aandacht voor nodig. Als je niet helder bent, kun je beter wat leuks gaan doen. Sporten of zoiets.’ Lees je tekst dus door als je wakker bent, en niet net nadat je hem geschreven hebt om drie uur ’s ochtends.

4. Neem de tijd

Een beetje saaie tip, maar denk dus niet dat je klaar bent als ‘alles’ er staat. Plan nog wat tijd in om er daarna nog eens goed naar te kijken (en de tekst hardop voor te lezen). 

5. Analyseer je studieboek

Soms is het lastig om te weten hoe een ‘goede’ tekst er uitziet. Wat je op de HvA moet inleveren, is anders dan hoe je met je vrienden praat. Het kan helpen om eens kritisch naar je studieboeken te kijken. Welke woorden gebruiken die auteurs? Hoe zijn de zinnen gemaakt?

Zo staat er in het HvA-boek Jobs of the Future niet: ‘Ik wil je vertellen hoe je later een baan scoort’, maar: ‘Dit onderzoeksrapport gaat over de competenties die nodig zijn voor de arbeidsmarkt van de toekomst.’

6. Maak een woordenlijst

Als je dan toch met je neus in de studieboeken zit: maak een woordenlijst. Zoals in de zin hierboven: onderzoeksrapport, competenties, arbeidsmarkt... Zo praat je niet in het dagelijks leven, maar het zijn wel goede woorden voor in een verslag. Door een lijst te maken, wordt het makkelijker ze zelf ook te gebruiken in je teksten.

Maar pas op dat je niet overdrijft en zorg dat je zinnen wel blijven lopen: ‘De constatering dat verschillende consequenties van het verlopen traject, gedurende het derde kwartaal tot ongewenste bijeffecten leiden, kwam als conclusie in het onderzoek naar boven.’

7. Check de synoniemenlijst (en kies een beter woord)

Een handig hulpje is de synoniemenlijst: woorden die ongeveer hetzelfde betekenen, maar soms nét beter passen. Klik (in Microsoft Word) met je rechtermuisknop op een woord, kies ‘synoniemen’ en kijk of er een beter woord tussen staat. Of ga naar synoniemen.net.

Vaak werkt het ook om een preciezer woord te kiezen. ‘Medische hulpmiddelen’ in plaats van ‘dingen’. Maar overdrijf niet, of je eindigt zoals Joey in Friends. 

8. Ga een middagje oefenen met je grootste valkuil

Op de middelbare jarenlang lopen kneuteren met ’t kofschip? Nog steeds geen idee hoe je afkortingen schrijft?

Vaak valt het allemaal wel mee als je er een paar uurtjes voor gaat zitten, merkt Astrid op. ‘Mensen snappen na anderhalf uur uitleg ineens wél de dt-regel’, vertelt ze. ‘Je brein is nu verder ontwikkeld, en het helpt om het in één keer te leren, in plaats van in allerlei brokjes op de middelbare school. Je moet de stof daarna wel nog toepassen om het je helemaal eigen te maken.’

Hulp nodig? Op onzetaal.nl en taalwinkel.nl staat een heleboel uitleg. Via de MOOC Beter Schrijven kun je een gratis onlinecursus volgen. En op taaluniversum.hva.nl zijn allerlei oefeningen te vinden.

9. Lees een taalboek

Net dat beetje extra uitleg nodig? Niet genoeg aan een webpagina? Een boek kan helpen om je alles nog een keertje duidelijk uit te leggen.

Tips van Astrid én allemaal ook te vinden in de HvA-bibliotheek:

Eric Tiggeler - Beter in spelling
Eric Tiggeler – Beter in Nederlands
Eric Tiggeler – Check je tekst! Tips en checklists om snel beter te schrijven
Cees Braas en Annemieke de Schepper – Formuleren: aantrekkelijk, begrijpelijk en correct schrijven
Ron van Hogen en Everdien Rietstap – Basisvaardigheden taal

10. Taalspreekuur

Kom je er echt niet meer uit? Wil je met iemand praten over je taalprobleem? Het taalspreekuur kan je helpen. Een ander kan soms net beter zien wat er fout gaat in jouw tekst, en je precies de juiste uitleg en tips geven.  ‘Je hoeft niet allemaal lessen Nederlands te volgen,’ vertelt Astrid. ‘Vaak zijn er maar een paar problemen, en als je die doorhebt, kun je heel gericht thuis verder oefenen.’

Zelf geeft Astrid de Ronde het taalspreekuur voor de Faculteit Maatschappij en Recht. Maar je kunt je ook via studentenzaken opgeven of in de A-Z-lijst kijken welke hulp jouw faculteit biedt (onder de ‘T’ van ‘taalspreekuur’).