Werk van waarde: Ilaisha is er voor iemand met alzheimer
Yannick Voogd
Ilaisha op bezoek bij haar 'maatje'
Tussen colleges, werk, sport en tijd met vrienden door kiezen veel jongeren óók nog voor vrijwilligerswerk. Ze maken het verschil in een buurthuis, sportclub of vluchtelingenopvang. Deze keer in Werk van Waarde: student Ilaisha (Toegepaste Psychologie), die ‘maatje’ is van een man met alzheimer.
Beeld: Yannick Voogd | Ilaisha op de bank met haar maatje en zijn vrouw
De eerste keren dat Ilaisha (25) bij haar maatje langsging, was hij terughoudend. Niet bepaald enthousiast over een spelletje. ‘Hij had er volgens mij helemaal geen zin in,’ vertelt de eerstejaars Toegepaste Psychologiestudent.
Toch gaat hij uiteindelijk overstag. Samen met zijn vrouw haalt Ilaisha hem over voor een potje Mens erger je niet. Hij speelt mee, lacht, grapt als iemand slecht gooit – en wint. Inmiddels zijn ze vijf maanden verder en is er iets veranderd: hoewel hij soms nog wat afwachtend is, ontdooit hij zichtbaar en lijkt hij steeds vaker blij om haar te zien. ‘Het is echt mooi om te zien hoe hij af en toe opbloeit.’
Wat doe je precies?
‘Eens in de twee weken ga ik langs bij een ouder koppel. De man heeft alzheimer, en ik breng een middag met hem en zijn vrouw door. We doen dingen die bij hem passen: een spelletje, even praten, soms wat lekkers erbij. Maar vooral: gewoon samen tijd doorbrengen.’
‘Veel mensen met alzheimer trekken zich terug en raken geïsoleerd van de samenleving. Daarom heeft zijn vrouw hem opgegeven voor het ‘‘maatjestraject’’ van Stichting Senior&Student.’
Werk van waarde
Bijna de helft van de mensen tussen 15 en 25 jaar deed in 2023 weleens vrijwilligerswerk. Volgens cijfers van het CBS zou 55 procent van de hbo’ers weleens vrijwilligerswerk doen, onder universitair studenten ligt het percentage nog hoger (59 procent). Gemiddeld gaat het om vier uur per week, al is er een grote groep die minder dan een uur per week aan vrijwilligerswerk besteedt.
Het kan gaan om werk bij de sport- of studievereniging, culturele instellingen of om welzijnswerk. In de serie ‘Werk van waarde’ vragen we studenten waarom ze dit doen, wat ze daarvan leren en wat er bij blijft aan ervaringen.
‘Ik geef hem weer een gevoel van sociaal contact, zodat hij het idee krijgt dat hij nog steeds onderdeel is van de maatschappij. In het begin was hij meestal afstandelijk, maar nu verschijnt er een lach op zijn gezicht als ik binnenkom. Bij mij ook, trouwens. I kind of grew on him.’
Wat drijft je?
‘Ik wil heel graag psycholoog worden, dus ik doe graag ervaring op met verschillende doelgroepen. Ik wilde iets doen dat me uitdaagt, iets buiten mijn comfortzone. Ouderen lagen totaal buiten mijn bubbel, maar ik leer van alles van ze. Hun verhalen, levenservaring, manier van denken… ik sluit niet uit dat ik later toch iets met deze doelgroep wil doen.’
‘Ik had zelf als kind niet echt iemand die mij ondersteunde, zelf wil ik nu wel diegene voor iemand anders zijn’
‘Mijn motivatie komt ook wel voort uit mijn jeugd. Ik had zelf niet echt iemand die mij ondersteunde, terwijl ik dat eigenlijk wel nodig had. Nu wil ik die persoon voor iemand anders zijn. Ik weet hoeveel verschil kleine dingen kunnen maken.’
Wat leer je?
‘Tijdens mijn studie Toegepaste Psychologie leer ik vooral theorie, maar hier kan ik die kennis direct in de praktijk brengen. Op school leer ik bijvoorbeeld over het geheugen: wat gaat er verloren bij alzheimer, wat werkt nog wél? Dingen als muziek, geur of aanraking kunnen soms herinneringen van tientallen jaren terug oproepen. Daarom kies ik vaak voor sensorische stimulatie of muziektherapie in mijn contact met m’n maatje – en dat werkt!’
‘Soms zie je iets in hem getriggerd worden, dan praat hij volop en kijkt hij helder uit de ogen’
‘Het contact met ouderen brengt mij ook veel. Je kunt echt diepe gesprekken met ze voeren. Superleerzaam. Het is niet altijd makkelijk en soms best even zoeken wat het beste voor deze man is, mensen met alzheimer zijn ontzettend afhankelijk. Je beseft hoe belangrijk het is dat ze zich gezien en gehoord voelen. Maar vaak zijn er ook hele bijzondere momenten. Dan vertelt hij iets over vroeger of hebben we een diepgaand gesprek. Dan weet ik: dit contact doet ertoe.’
Wat blijft je bij?
‘Er was een keer dat hij een geluidje hoorde – een simpel deuntje dat ergens op de achtergrond klonk. Voor mij was het iets kleins, iets wat ik nauwelijks opmerkte. Maar hij spitste meteen zijn oren. Hij keek op, zijn ogen werden groot, en hij zei: “Hé… dat herken ik! Dat deuntje is van vroeger…” Hij noemde de naam van iets – misschien een programma of een spelletje uit zijn jeugd – maar ik weet het niet meer precies. Later vertelde zijn partner dat het geluidje inderdaad iets uit zijn kindertijd was, van toen hij een jaar of tien was.’
‘Ik zag het letterlijk gebeuren: iets in zijn brein werd getriggerd, en hij leefde helemaal op. Hij glimlachte, keek helder uit zijn ogen, en begon spontaan te praten over vroeger. Hij vergeet misschien wat er gisteren gebeurde, maar een simpel geluidje kan ineens iets aanraken wat diep vanbinnen nog springlevend is, bij iemand die juist zo veel is kwijtgeraakt.’
De volledige naam van Ilaisha is bekend bij de redactie van HvanA en vanwege privacyredenen achterwege gelaten.
Geplaatst door
Yannick Voogd