Tussen geld en geluk: waarom er nog altijd vooral studio’s voor studenten bij komen
Michael van der Putten
De studio's van het nieuwe studentengebouw Crossroads
Nederland wil het kamertekort het hoofd bieden en dus moeten er in 2030 zeker 60.000 studentenwoningen bij zijn gebouwd. Maar wat voor woningen bouwen we eigenlijk? Hoe gelukkig de student ook wordt van samenwonen, in nieuwe woningen zijn ze vooral op zichzelf aangewezen. Waarom toch al die studio’s?
Het nieuwe gebouw Crossroads, vastgelijmd aan treinstation Sloterdijk, ziet er van buiten modern en flitsend uit. Honderddertig nieuwe studentenstudio’s bevat het pand, waar zowel Nederlandse als internationale studenten deze maand hun intrek hebben genomen.
Het kamertekort in Amsterdam
HvanA besteedt deze week in een tweeluik aandacht aan hoe het kamertekort zich in Amsterdam gaat ontwikkelen. Eerder kon je al lezen dat het kamertekort eerder toe- dan afneemt. Vandaag, aflevering 2: wát bouwen we er precies bij?
Hoe nieuw en goed bereikbaar de studentenwoningen van corporatie Lieven de Key ook zijn, binnen valt vooral op hoe weinig er gedeeld wordt.
Ja, een fietsenstalling misschien, of een balkon waar bewoners elkaar kunnen treffen. Maar echt een woning delen? Nee, dat zullen de studenten van Crossroads de komende decennia dat het pand er staat, nooit doen.
Samenwonen
Crossroads is niet het enige gebouw met deze formule. Bij veruit de meeste studentenwoningen die er de afgelopen jaren bij zijn gebouwd in Amsterdam gaat het om zelfstandige ruimtes. Studio’s zijn het, vaak grenzend aan lange gangen zonder ook maar een poster aan de muur, met vanbinnen alles erop en eraan – behalve medebewoners. ‘En dat terwijl studenten daar juist zo gelukkig van worden.’
Jolan de Bie, directeur van het Kenniscentrum Studentenhuisvesting (Kences), zei dit anderhalf jaar geleden al. ‘We weten uit onderzoek dat de meeste studenten op kamers willen wonen’, benadrukt ze nog maar eens voor de camera van HvanA (zie video onder). Bouw kamers, minder studio’s, pleit Kences nu al een tijdje. Maar wordt er wel gehoor gegeven aan die oproep?
Beeld: HvanA | Waarom komen er zo veel studios voor studenten bij?
Er is enige reden tot optimisme, vindt De Bie. Het woningwaarderingstelsel, ook wel het puntensysteem genoemd, is namelijk veranderd. Veel kamers zijn daardoor meer waard geworden, wat ervoor zorgt dat het voor corporaties en commerciële partijen ook aantrekkelijker is geworden om ze te bouwen.
Maar juichen doet ze niet. Zeker in Amsterdam zie je nog vooral studio’s uit de grond schieten. De Bie schat in eerste instantie in dat het bij zeven op de tien nieuwe studentenwoningen in Nederland om studio’s gaat in plaats van kamers met gedeelde voorzieningen.
Ondanks de oproep van Kences blijft het overgrote deel van nieuwbouw bestaan uit studio’s
Als ze een week na het gesprek met HvanA navraag doet, blijkt het verschil nog veel groter te zijn. Slechts een kwart van wat corporaties bouwen, zijn kamers. Van commerciële partijen hoef je al helemaal niets te verwachten op dit gebied: zij focussen zich alleen op studio’s.
De Bie: ‘En dat terwijl het overgrote deel van jonge bachelorstudenten juist samen wil leven met huisgenoten.’
Eenzaam
Lieve Laan, die Creative Business studeert aan de HvA, is zo’n student. Eerder woonde ze samen met 21 huisgenoten in het oude, met graffiti gesierde ACTA-gebouw. Nu in haar eentje in een studio van Lieven de Key, recht boven het kantoor van HvanA, een meter of tien achter het Wibauthuis.
Binnen: een woon-, slaapkamer en keuken ineen, met een badkamer erbij. Overzichtelijk en knus is het wel, maar interactie met medebewoners is er amper. ‘Ik wilde ook eigenlijk niet alleen wonen, maar dit was het enige wat op mijn pad kwam. Af en toe is het wel eenzaam. Je komt wel mensen tegen, maar ik weet niet wie het zijn. Er is geen algemene ruimte in het pand.’
‘Wat we nu bouwen, kunnen we voor komende generaties studenten niet nog eens overdoen’
Corporatie Lieven de Key weet dat dit speelt onder studenten, en dat kamers met gedeelde voorzieningen belangrijk zijn: ‘De afgelopen jaren zijn er vrijwel alleen maar studio’s gebouwd, daar moet wat ons betreft een veel betere balans in komen’, vertelt programmamanager Joep Albers. Waarom bouwt Lieven de Key dan toch vooral studio’s?
Geld is met name de reden (zie kader). Financieel blijkt het simpelweg niet haalbaar om vooral kamers te bouwen. ‘We evalueren dit beleid de komende periode wel. We kijken hierbij naar de ontwikkelingen in het woningwaarderingsstelsel, maar ook de eenzaamheid van studenten nemen we natuurlijk mee.’
Albers voegt eraan toe dat de opties voor studenten op dit moment sowieso beperkt zijn, als het gaat om locaties voor nieuwe woningen.
‘Er zijn heel weinig locaties waar we nog kunnen bouwen voor studenten, of het nu kamers of studio’s zijn’, legt hij uit. ’We kijken bij ieder project wat de opties zijn en willen studenten in Amsterdam weer hoger op de prioriteitenlijst krijgen.’
Waarom studio’s?
Studio’s leveren meer geld op, terwijl ze ook voor studenten vaak betaalbaar blijven. Je kunt er namelijk huurtoeslag voor krijgen, waardoor je totale huur omlaaggaat. Bij kamers, waarbij je een woning deelt met anderen, gaat die vlieger meestal niet op.
‘De studio is daardoor een beter prijs-kwaliteitproduct in de markt’, aldus Jolan de Bie. Voor studenten en huisvesters blijft het financieel betaalbaar, omdat de overheid in feite meehelpt de huur te betalen (via de huurtoeslag). Kences vindt dat huurtoeslag ook voor kamers zou moeten gelden.
Jolan de Bie van Kences hoopt dat corporaties en huisvesters het belang van samenwonen voor studenten nog meer gaan inzien. ‘Je bent maar één keer student in je leven en wat we nu bouwen, kunnen we niet nog eens over doen. Laat ze die tijd vooral spenderen in een kamer en niet in een studio.’
Wil je meepraten en -denken over studentenhuisvesting in Amsterdam? Woningbouwvereniging Lieven de Key organiseert op 8 april 2025 een evenement over studentenhuisvesting waar ook politici, beleidsmakers en andere studentenhuisvesters zijn uitgenodigd.
Geplaatst door
Eindredacteur bij HvanA. Ik volg en schrijf van alles en luister graag naar de verhalen die je te vertellen hebt. Tips voor zo’n goed verhaal op HvanA? Stuur een mailtje naar benne@hvana.nl.