‘Studenten willen niet alleen maar leren hoe je een miljoen euro verdient’
Als het gaat om ondernemerschap, wat moet je studenten daar dan over leren? Niet alleen maar hoe je veel geld verdient, vindt docent-onderzoeker Saskia Stoker. Dat er wel zo’n bijeenkomst wordt georganiseerd op de HvA stoort haar dan ook, schrijft ze in deze opinie. ‘Ondernemen is meer dan financiële slimheid.’
Op de HvA-schermen zie je de afgelopen werken een prikkelende en ogenschijnlijk onschuldige vraag voorbijkomen: ‘Hoe verdien ik mijn eerste miljoen?’
Het is een uitnodiging voor een kritisch gesprek bij cultureel platform Floor met de hoofdredacteur van de Quote500, Paul van Riessen. De titel enthousiasmeert vast heel veel studenten om te komen, en wellicht wakkert het een eerste ondernemersvuur in ze aan. Waarom vind ik deze titel dan toch problematisch?
De titel impliceert dat succesvol ondernemerschap draait om geld verdienen, veel geld, en draagt bij aan stereotype beelden. In een eerder wetenschappelijke studie toonden mijn collega’s en ik aan dat het ondernemerschapsonderwijs nog steeds sterk beïnvloed wordt door het stereotype beeld van de ondernemer als de mannelijke held die risico’s neemt en winst najaagt.
Onze studenten moeten leren om impact te maken, dat vraagt om meer dan alleen financiële slimheid
Dit noemen we het “think entrepreneur–think male” paradigma, en is diepgeworteld in hoe ondernemerschap wordt gedoceerd en beleefd. De titel van het HvA-evenement is een duidelijk voorbeeld van hoe dit paradigma zich manifesteert in de praktijk.
Want denk er zelf eens over na. Aan wie denk jij als je probeert te visualiseren wie dat ‘eerste miljoen’ verdient? In ons onderzoek noemen studenten opvallend vaak een witte man als hét beeld van de succesvolle ondernemer. Dat is geen toeval. Dit narratief is diepgeworteld in populaire verhalen over ondernemerschap, waarin winstmaximalisatie, bravoure en individualisme centraal staan. Oftewel, het heldenverhaal over de ondernemer.
Eenzijdig
Maar juist dit beeld laat veel andere ondernemersverhalen buiten beeld. En belangrijker wellicht, veel studenten voelen geen aansluiting met dit type ‘heldenverhaal’ vanuit hun waarden en drijfveren. Studenten geven aan dat ze zich minder thuis voelen in een leeromgeving waar dit soort heldenverhalen de toon zetten. Niet omdat ze niet ambitieus zijn, maar omdat hun drijfveren vaak breder zijn: ze willen ook impact maken, samenwerken en vanuit andere waarden ondernemen. Zolang we vasthouden aan een eenzijdig narratief, sluiten we innovatie uit nog vóór die een kans krijgt.
Waar studenten wél door geraakt worden? Veel van hen kiezen voor ondernemerschapsonderwijs omdat ze positieve impact willen maken en willen leren omgaan met persoonlijke en zakelijke barrières. Succes zien zij niet alleen in termen van geld, maar ook in termen van maatschappelijke waarde.
Studenten willen niet alleen maar horen hoe ze een miljoen euro verdienen
Oftewel, uit onze studie blijkt dat ze niet willen horen hoe ze een miljoen gaan verdienen, maar hoe ze betekenis creëren. Door de nadruk te leggen op ‘het miljoen’, sluiten we al deze andere drijfveren en motieven van studenten uit. Volgens mij maakt dat ondernemerschap juist minder toegankelijk en aantrekkelijk voor grote groepen studenten.
Moreel kompas
Dit is geen pleidooi tegen ambitie of financieel succes, maar wel tegen een eendimensionaal beeld van wat ondernemerschap zou moeten zijn. Juist in het gebruik van een titel om studenten mee te werven naar een evenement. Als hogeschool leiden we studenten op die straks maatschappelijke impact moeten maken. Dat vraagt meer dan alleen financiële slimheid: het vraagt ook om een moreel kompas, het vermogen om keuzes te maken voorbij het eigenbelang. Dit draagt de HvA toch ook uit in haar eigen ambities?
Het begint allemaal met taal, symboliek en representatie. Wat als we het gesprek voeren rond de vraag ‘Hoe ga ik om met barrières tijdens het bouwen van een onderneming die bij mij past?’ of ‘Hoe creëer ik waarde met impact?’ – vragen die ruimte geven voor diverse vormen van ondernemerschap én diverse ondernemers. De vraag is namelijk niet alleen: hoe verdien ik mijn eerste miljoen? Maar vooral: wie voelt zich uitgenodigd om mee te denken over dat miljoen, en wie niet?
Deze opinie werd geschreven door Saskia Stoker, docent-onderzoeker aan de Faculteit Business en Economie. Zelf een opinie schrijven voor HvanA? Dat kan, bekijk de voorwaarden hier. Alle eerder geschreven opinies op onze site vind je hier.
Het evenement bij cultureel platform Floor met Paul van Riessen is op donderdagmiddag 24 april. Aanmelden kan hier.
