Prestatiedruk of gezonde ambitie? Rechtenstudenten willen z.s.m. naar de uni
Voor veel studenten bij de juridische opleidingen van de HvA is een hbo-diploma niet genoeg: ze willen juist zo gauw mogelijk door naar de universiteit. Jaarlijks wagen honderden de stap, meteen al na het behalen van hun propedeuse. Waarom? ‘Meer dan de helft hier wil advocaat worden.’
Wie een carrière in het recht voor ogen heeft, droomt misschien niet gelijk van een glansrijke loopbaan als ‘medewerker deurwaardersbedrijf’ of ‘dossierbehandelaar rechtsbijstandsverzekeraar.’ Vierdejaarsstudent Jesse de Lange kan het beamen: veel jongeren die beginnen aan de opleiding HBO-Rechten hebben bij hun loopbaan een romantischer beeld voor ogen.
‘Meer dan de helft van de studenten die aan onze opleiding begint, wil advocaat worden’, schat hij in. ‘Dat spreekt toch meer tot de verbeelding dan de meeste functies waarvoor onze studie je opleidt. Die lijken soms net een tikkie duffer’, zegt hij aan tafel in de koffiecorner van het Wibauthuis.
‘Veel studenten willen meteen na het halen van hun propedeuse door naar de universiteit’
Gevoelige dossiers, spannende zaken, imposante rechtszalen en indrukwekkende speeches zoals uit de beste rechtbankdrama’s: veel studenten die bij HBO-Rechten of Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD) starten, dromen ervan. Ze dromen van een togaberoep.
‘Ikzelf ook’, aldus Jesse, die ook voorzitter is van studievereniging Jurista. ‘Maar rechter of advocaat worden kan niet met een hbo-diploma.’ Zelf probeert hij nu eerst zijn hbo-diploma te halen, voordat hij doortrekt naar de universiteit. ‘Maar veel anderen willen de stap juist zo snel mogelijk maken: propedeuse halen, door naar de uni en meteen op naar een carrière als rechter of advocaat.’
Snelle stap
Studenten die na het behalen van hun ‘P’ meteen door willen naar de universiteit. Het gebeurt lang niet alleen bij de rechtenopleidingen, maar wel opvallend vaak.
Jaarlijks stappen zo’n 3.000 hbo-studenten na het behalen van hun propedeuse over naar de universiteit, waarbij bijna een op de drie voor het recht kiest.
Ook op de HvA zie je dat juist onder deze groep studenten. In 2023 gingen ruim zeshonderd HvA’ers met een propedeuse op zak naar de uni, blijkt uit cijfers die DUO aan HvanA heeft gegeven. Ruim tweehonderd van hen kwamen van de opleidingen HBO-Rechten of Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD).
Beeld: HvanA (gemaakt met Infogram) | Aantal studenten dat na halen propedeuse naar universiteit vertrekt
Verdieping
Het is niet alleen ambitie die een rol speelt, vertelt Isa van Egmond. Zij haalde in oktober haar propedeuse aan de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD) en wil komend studiejaar aan de universiteit beginnen – ofwel Psychologie, ofwel Rechtsgeleerdheid.
In haar geval had het ook te maken met verwachtingen die door het hbo niet konden worden ingelost. ‘Ik vond het hbo gewoon niet verdiepend genoeg’, legt ze uit aan de telefoon. ‘Lessen zaten op de opleiding SJD zo in elkaar dat je meer langskwam om het huiswerk langs te lopen, dan dat je echt extra verdieping kreeg. Ik miste de theorie.’
‘We merken een prestatiedruk om naar de universiteit te gaan’, aldus de opleiding HBO-Rechten
Toen ze op een gegeven moment ook beter begreep wat ze met de opleiding kon – en wat vooral ook niet – was de kogel inderdaad door de kerk. ‘Toen hoorde ik dat ik met dit diploma later niet bij de rechtbank zou kunnen werken en wist ik het helemaal zeker: ik moet door. Ja, de HvA is vooral een tussenstation geweest’, bevestigt ze. ‘Maar op zich niet erg. Ik heb hier ook dingen geleerd en heb het idee dat de uni straks minder overwhelming gaat zijn dan als ik meteen na de middelbare was begonnen.’
Prestatiedruk
Inderdaad: is er iets op tegen? Studenten zoeken nu eenmaal de opleiding en het onderwijs dat bij ze past, en met ambitie is niets mis.
Het is alleen wel zo dat het hbo ambitieuze studenten ‘kwijtraakt’ aan de universiteiten. Die gaan dan niet aan de slag in de beroepen waarvoor het hbo je in principe opleidt – en dat terwijl het aantal advocaten in Nederland al naar recordhoogte is gestegen. Bovendien loopt de hogeschool inkomsten mis als een student de opleiding niet afmaakt. Dat geeft stof tot nadenken dus.
De opleiding HBO-Rechten aan de HvA wil studenten niet ontmoedigen, maar probeert ze wel op het hart te drukken dat een hbo-opleiding ook al mooi zat is. ‘We merken een prestatiedruk om naar de universiteit te gaan’, reageren opleidingsmanager Mohamed El Gartit en teamleider Samir Belhadj gezamenlijk per mail.
‘De ambitie om een togaberoep uit te oefenen leeft breed onder onze studenten. Maar die ambitie sluit niet altijd aan bij de mogelijkheden van studenten op dat moment. Tijdens open dagen en in het contact met studenten benadrukken we dan ook dat je juist van waarde bent door de juridische vaardigheden die je in het hbo opdoet.’
Grote stap?
Is de stap na je propedeuse niet te groot voor hbo-studenten? Dat blijft een beetje de vraag. De opleiding Rechtsgeleerdheid aan de UvA zegt geen representatieve cijfers te kunnen delen vanwege een recente onderwijsvernieuwing.
‘In het verleden hadden studenten vaak wel moeite met de bachelorscriptie’, reageert de opleiding. Door aandacht te besteden aan academische vaardigheden probeert ze hbo’ers beter op weg te helpen.
De opleiding Rechtsgeleerdheid aan de VU heeft ondanks herhaaldelijke verzoeken van HvanA niet gereageerd. Over het algemeen lijken studenten met een hbo-propedeuse op zak niet per se vaker uit te vallen in het wo, meldt het Onderwijsblad.
Afgeraden
Student Jesse de Lange kreeg dat advies ook: maak de stap niet te snel. ‘Het grootste deel van de studenten zou na een jaar of twee toch weer terugvallen omdat de stap te groot blijkt. Daarom werd het mij afgeraden door docenten’, vertelt hij.
Zelf kent hij ook studenten die na hun propedeuse aan de UvA of VU begonnen. ‘Geen van hen is nog uitgevallen, dus misschien is de stap ook wel niet zo groot als de opleiding soms doet voorkomen. Al hoor ik wel dat het een stuk lastiger is.’ Isa kent ook zo iemand: ‘Maar hij vindt de uni grappig genoeg juist makkelijker dan het hbo.’
‘Ik zag het hbo in eerste instantie vooral als tussenstap, maar je leert hier ook veel bruikbare dingen’
Er zijn andere routes voor studenten dan ‘meteen na de P’. De 0pleiding HBO-Rechten biedt bijvoorbeeld een doorstroomprogramma met de VU aan, waarmee je na je hbo-bachelor meteen aan een universitaire master kan beginnen. Jesse volgde die route ook, maar haalde een vak niet en moet nu alsnog de ‘reguliere route’ volgen, via een zogeheten premaster.
Op zich niet erg om de tijd te nemen, denkt hij. Hoe lastig dat ook is, als je ambitie hebt en het studeren zo duur is. ‘Ik zag het hbo in eerste instantie vooral als een tussenstap. Maar ook hier leer je allerlei bruikbare dingen, vooral in de praktijkervaring die je tijdens stages opdoet. Het is niet altijd per se slim om zo snel mogelijk naar je doel te werken. De lange route is soms ook de korte route.’
Geplaatst door
Eindredacteur bij HvanA. Ik volg en schrijf van alles en luister graag naar de verhalen die je te vertellen hebt. Tips voor zo’n goed verhaal op HvanA? Stuur een mailtje naar benne@hvana.nl.