Plantaardig, gezond, betaalbaar: wat wil de HvA precies met de kantines?
HvanA
Het moet duurzaam en divers, maar het liefst ook gezond en betaalbaar. Als het gaat om de kantines willen HvA’ers van alles, maar wat kan er? HvanA spreekt de mensen achter Food Governance 2.0, waarmee dit vraagstuk wordt aangevlogen. ‘Een volledig plantaardige kantine is nu geen verstandig idee.’
De groengezinde HvA’er zou er het liefst een volledig plantaardige plek van maken. De diversiteitscoördinator vindt het aanbod nu misschien wel niet divers genoeg. En de student, die de eindjes aan elkaar moet knopen? Die baalt vaak van de gestegen prijzen. Het eten is trouwens ook niet altijd even gezond.
Kun je met een kantine wel aan al die wensen tegemoetkomen? En zo ja, hoe? Guido Meijer, projectmanager eten en drinken van de HvA en Kees-Willem Rademakers, docent-onderzoeker op het gebied van voedsellogistiek, buigen zich over dit vraagstuk. Zij willen de catering op de HvA verbeteren in het project Food Governance 2.0 (zie kader) en leggen uit hoe.
Maar liefst zes doelstellingen komen samen in dit project. Duurzaam, gezond, betaalbaar – wat is het belangrijkst voor de kantines?
Meijer: ‘Dat hangt er nogal af van wie je het vraagt. Zelfs per faculteit lopen de behoeftes ver uiteen.’
Rademakers: ‘Op de Faculteit Techniek gaat men vaker voor vlees, in het Wibauthuis wordt meer vegan gegeten. Wij willen in dit project vaststellen wat er gebeurt als we bepaalde keuzes maken. Dus als het aanbod plantaardiger wordt, accepteren we dan ook dat de kosten iets omhooggaan?’
Wat is Food Governance 2.0?
Maar liefst 1 miljoen maaltijden en 5,5 miljoen kopjes koffie gaan er jaarlijks over de toonbank bij de HvA. Maar betaalbaarheid is soms een issue, terwijl er ook andere wensen zijn, zoals op het gebied van plantaardigheid.
Hoe weeg je die verschillende belangen af, wat zijn de gevolgen van bepaalde beleidskeuzes en welk aanbod past het best bij de verschillende faculteiten? Dat is het vraagstuk van het programma Food Governance 2.0.
De afdeling Facility Services werkt in dit programma samen met vijf onderzoeksgroepen van de HvA. Ook studenten krijgen een rol. Doel is bij te dragen aan een inclusief, verantwoord aanbod van eten en drinken op de HvA (en UvA) dat het beste past bij de behoeftes van studenten en medewerkers.
M: ‘We willen de ideale balans vinden, kortom.’
Er wordt juist al een tijdje gepleit voor een volledig plantaardige kantine. Maar die gaat er niet zomaar komen, hoor ik jullie zeggen?
M: ‘Plantaardig eten is hartstikke belangrijk, dat zal niemand ontkennen. Maar de knop nu zomaar helemaal omdraaien naar volledig vega of vegan is gewoon niet verstandig, denk ik. Je gaat niet zomaar iedereens eetpatroon veranderen als hogeschool. Ik denk dat de discussie hierin te simplistisch wordt gevoerd.’
Waarom?
M: ‘Ik denk dat je dan voorbijgaat aan het feit dat er een significante groep studenten en medewerkers is die het gewoonweg niet wil. En dat je ook afhankelijk bent van ondernemers, die aan het eind van de maand ook de huur moeten betalen. Bovendien zijn veel andere doelstellingen ook heel belangrijk, zoals gezond eten of inclusiviteit.’
Tegen de NOS verkondigde HvA-lector Reint Jan Renes nog dat het onvermijdelijk is: alle hoger onderwijsinstellingen gaan richting een plantaardige kantine.
R: ‘Je kunt zeggen: we willen een honderd procent plantaardig aanbod. Maar accepteren de ondernemers in onze kantines dat? En accepteren wij dat het duurder wordt? Er zullen minder mensen komen, dat is wel het eerlijke verhaal. Overigens doen we het al best goed, als het gaat om vegetarisch eten.’
‘We willen op elke faculteit met een ander soort kantine gaan experimenteren’
Rademakers wijst op een statistiek waaruit blijkt dat 72 procent van wat er afgerekend wordt in de kantines, vegetarisch of vegan eten is. ‘We blijken een van de koplopers te zijn in de regio Amsterdam, als het gaat om duurzame, innovatieve en eerlijke catering.’
Het eten en drinken in de catering is sinds 2018 liefst anderhalf keer zo duur geworden. Met als gevolg dat er volgens jullie een proces van ‘downtrading’ plaatsvindt: er wordt steeds meer ongezond, bewerkt voedsel aangeboden. Hoe stop je die trend?
M: ‘Dat is zeker zorgelijk. En niet alleen een probleem op de HvA, maar iets dat speelt in de hele voedselsector. Ik denk dat we, gezien al onze andere doelstellingen, wel kunnen zeggen dat het aanbod niet gauw goedkoper zal worden.’
Beeld: HvanA | Guido Meijer en Kees-Willem Rademakers
R: ‘Als je kijkt naar wat er nu speelt, met de geopolitieke situatie en de handeloorlogen die worden gevoerd, dan hoef je zeker niet te verwachten dat je broodje in de kantine ook maar enigszins goedkoper wordt. Maar dat is ook niet het enige wat we willen. Dit project gaat ook over verantwoordelijkheid nemen. In het ideale scenario pakt de HvA meer een rol op in het hele voedselsysteem. Dat de HvA bijvoorbeeld lokale boeren ondersteunt, die dan weer producten leveren die hier in de kantines komen te liggen.’
De komende jaren willen jullie eerst experimenteren met ‘proeftuinen’ op de campus. Leg eens uit?
R: ‘Het is nog even afhankelijk van een subsidie die we willen aanvragen. Maar het komt erop neer dat we op elke faculteit met een ander soort kantine gaan werken, waarbij elk als “proeftuin” zijn eigen doelstelling heeft. Betaalbaarheid staat bijvoorbeeld centraal, of lokaal voedsel, of een vegetarisch aanbod.’
De ene kantine wordt dus betaalbaarder of duurzamer dan de andere?
R: ‘Ja, in feite wel. Waarbij we onderzoeken hoe daar door HvA’ers op gereageerd wordt, wat het doet met hun koopgedrag, hoe tevreden men is en wat voor impact het heeft op de voedselketen en ondernemers in onze kantines.’
In de plannen wordt ook de vraag gesteld of een grote cateraar als Cirfood nog wel in de toekomstplannen van de HvA past.
M: ‘Mogelijk wordt dat ooit anders. Maar een ondernemer zal altijd zeggen: ik moet er geld aan verdienen. Daar ben je nu van afhankelijk, en dat verandert ook niet bij de volgende aanbesteding in 2027. In de toekomst willen we in ieder geval meer met lokale ondernemers gaan werken, zoals we nu al doen in onze foodcourts.’
R: ‘We willen al jaren van alles op dit gebied veranderen, of het nou gaat om betaalbaarheid, duurzaamheid of gezond eten. Maar telkens kwamen we met ons wensenlijstje aan en verandert er in de praktijk uiteindelijk maar weinig. De HvA moet zelf de verantwoordelijkheid gaan oppakken.’
Geplaatst door
Eindredacteur bij HvanA. Ik volg en schrijf van alles en luister graag naar de verhalen die je te vertellen hebt. Tips voor zo’n goed verhaal op HvanA? Stuur een mailtje naar benne@hvana.nl.