Onrust in Turkije: zo denken Turks-Nederlandse HvA’ers erover
In Turkije zijn sinds de arrestatie van Ekrem Imamoglu op 19 maart massale protesten aan de gang. Hoe beleven Turks-Nederlandse HvA’ers de protesten en wat is hun visie op de situatie in het land? ‘Vrienden van mij die vreedzaam protesteerden zijn opgepakt.’
Gundogdu Demirturkoglu (30), docent Bestuurskunde op de HvA, volgt de gebeurtenissen in Turkije zowel persoonlijk als vanuit zijn vakgebied. ‘Het nieuws uit Turkije viel in als een bom’.
Hij benadrukt dat er twee kampen lijnrecht tegenover elkaar staan: de regering met Erdogans AK-partij en de oppositie, onder leiding van de CHP. ‘Volgens de regering gaat het om een corruptieschandaal waarbij belangrijke kopstukken zijn opgepakt. De oppositie ziet het echter als een politieke coup en stelt dat Imamoglu is gearresteerd omdat hij een geduchte tegenstander van Erdogan is.’
Demirturkoglu wijst erop dat Erdogan ooit groot werd door zich te verzetten tegen de politieke inmenging van het leger in de jaren ’80.
‘Zijn belofte was democratisering, maar nu lijkt de geschiedenis zich te herhalen. De polarisatie in Turkije is extreem, en zowel de regering als de oppositie presenteren hun eigen waarheden’.
Wat is er aan de hand in Turkije?
Afgelopen weekend gingen er nog ruim 100.000 mensen de straat op in Istanboel om te demonstreren. Voor de vrijlating van Ekrem Imamoglu en voor een democratischer Turkije. Ook publiceerde de Turkse oppositiepartij CHP een lijst met bedrijven die volgens hen nauw samenwerken met de regering-Erdogan en riep op deze te boycotten. Woensdag was er zelfs een algehele boycot: op sociale media werden foto’s gedeeld van lege winkelstraten.
Hij ziet dat de protesten breed gedragen worden en dat vooral studenten van zich laten horen. ‘Onder studenten leeft al langere tijd onvrede over hoe het gaat met Turkije. Er is weinig toekomstperspectief en door de slechte economische situatie kunnen ze niet genieten van hun studententijd.’
Gundogdu Demirturkoglu
Binnen de opleiding Bestuurskunde hebben Demirturkoglu en zijn collega’s het als politicologen uiteraard over de gebeurtenissen in Turkije. ‘Als dit blijft spelen komt het ongetwijfeld ook terug in mijn lessen. Ik kan me voorstellen dat we de situatie in Turkije kunnen gebruiken als casus, bijvoorbeeld als het gaat over de democratie, de rechtsstaat, of over beïnvloeding van verkiezingen.’
Bij de tweedejaars HBO-rechtenstudent Erva Coruk (20) thuis, staat de televisie met het nieuws uit Turkije de hele dag aan. Zij heeft een andere kijk op de situatie: ‘Er zijn blijkbaar bewijzen dat Imamoglu met corruptie heeft gehandeld en banden heeft met de Koerdische PKK. Ik vind dat je objectief naar de gebeurtenissen moet kijken en niet te snel conclusies moet trekken.’
‘Als ik met een vriendin ben die tegen Erdogan is, wordt het onderwerp direct vermeden’
Sinds de start van de demonstraties in Turkije zijn al meer dan tweeduizend mensen gearresteerd, waaronder tien journalisten. De politie heeft vaak hard ingegrepen met traangas, waterkanonnen en pepperspray. Erva: ‘We hebben dat ook in Nederland gezien bij de UvA-protesten. Het begon vreedzaam, maar toen er vernielingen plaatsvonden, moest de politie wel ingrijpen.’
Erva voegt toe: ‘Ik denk dat het belangrijk is om het gesprek met elkaar te blijven voeren. Maar als ik in Turkije ben zijn mensen zo fanatiek in de politiek, dan voel ik de verdeeldheid heel erg. Als ik bijvoorbeeld met een vriendin ben die tegen Erdogan is, dan wordt het onderwerp direct vermeden.’
Omdat Erva zowel een Nederlands als een Turks paspoort heeft, mag ze voor beide landen stemmen. ‘Bij de vorige verkiezingen heb ik op de AK-partij gestemd en dat ga ik in 2028 weer doen. Imamoglu was burgemeester van Istanboel, en eerlijk gezegd heb ik niet echt iets van hem gezien wat Istanboel verder heeft gebracht. En als je kijkt naar wat Erdogan heeft gedaan voor Turkije, dan zie je dat hij veel nieuwe tunnels heeft gebouwd. En dat niet alleen: ook schepen en wapens.’
Beeld: Tessel Bruns | Erva Coruk
‘Er zijn studenten van mijn leeftijd opgepakt die vreedzaam demonstreerden – ze hebben niks fout gedaan’
Een andere tweedejaars HvA-student (22), die liever anoniem blijft, bekijkt de situatie met meer afstand. ‘Ik weet er zelf niet heel veel van, maar ik weet wel dat er studenten van mijn leeftijd meedoen aan de protesten omdat ze op willen komen voor hun vrijheden en rechten. Dat begrijp ik wel.’ Ze denkt dat de grootste problemen in Turkije voortkomen uit de slechte economische status van het land. ‘Als dat verbetert, wordt de situatie vanzelf kalmer’.
‘Van mijn vrienden in Turkije begrijp ik dat ze niet per se meedoen aan de protesten voor de vrijlating van Imamoglu, maar meer voor zichzelf. Er zijn studenten van mijn leeftijd opgepakt die vreedzaam demonstreerden – ze hebben niks fout gedaan.’
De 22-jarige student heeft zelf een tijdje in Turkije gewoond en is kritisch op de manier waarop het systeem functioneert. ‘Daar geldt dat mensen die hoge posities bekleden voorrang krijgen op van alles. Dat gebeurt onder de huidige regering en vind ik oneerlijk.’
‘Turken moeten meer eenheid vormen’
Ze merkt op dat haar vrienden in Nederland eerder naar Erdogan neigen, terwijl haar vrienden in Turkije Imamoglu steunen. Zelf blijft ze neutraal en kiest ze geen partij. ‘Wat ik het belangrijkste vind, is dat Turken meer eenheid moeten vormen en niet nog verder uit elkaar moeten groeien.’
De toekomst van Turkije blijft onzeker. Demirturkoglu hoopt op vervroegde verkiezingen, Erva op een betere aanpak van corruptie, en de 22-jarige student op een meer verenigd Turkije.
