Geld speelt rol bij keuze voor master in hbo of wo: ‘Anders had ik bij DUO moeten lenen’
Een student in de bibliotheek
Foto: Monique Kooijmans
Na je bachelor een master volgen: het kan zowel aan de uni als in het hbo. Maar bij hun keuze kijken studenten niet alleen naar wat ze interessant vinden. Ook financiële overwegingen spelen een grote rol, zo blijkt: ‘Bij een master in het hbo krijg ik wel stufi, aan de universiteit niet.’
Quinne Kuypers rondde deze zomer de bachelor Creative Business af aan de HvA, maar was nog niet klaar met leren. ‘Ik wist al een aantal jaar dat ik door wilde studeren’, zegt ze over de stap. Daarom startte ze dit studiejaar een hbo-master in Leeuwarden.
Toch was het niet alleen maar haar interesse die haar naar Leeuwarden trok. ‘Ik had eerst eigenlijk een wo-master in Tilburg op het oog. Maar als ik daarnaartoe was gegaan, zou ik driehonderd euro minder in de maand te besteden hebben.’
Quinne had na haar hbo-bachelor namelijk wél recht op studiefinanciering voor een hbo-master, maar niet voor een master aan de universiteit. Een situatie waarover afgelopen jaar nog een rechtszaak is geweest, en die voorlopig niet lijkt te gaan veranderen (zie kader).
‘Toen ik erachter kwam dat een master op het hbo ook een mogelijkheid was, heb ik daarvoor gekozen. Als ik een wo-master was gaan doen, had ik sowieso extra moeten werken naast mijn studie: de kans was groot geweest dat ik dan ook bij had moeten lenen.’
Financiële doorslag
Quinne is niet de enige die haar keus voor het hbo heeft laten afhangen van de financiën. Meer studenten doen dit, zo blijkt. Neem de situatie van oud-HvA’er Anemoon van der Knaap, in september begonnen aan de hbo-master Data-Driven Design, aan de Hogeschool Utrecht.
Terecht onderscheid?
Waarom krijg je na je hbo-bachelor wél studiefinanciering voor een hbo-master, maar niet als je wilt doorstuderen aan de universiteit?
Daar is afgelopen jaar een rechtszaak over geweest.
Afgelopen week is in hoger beroep besloten dat het onderscheid tussen hbo en wo hierin wel degelijk ‘logisch’ is. Na je hbo-bachelor ben je namelijk ‘klaar’ voor de arbeidsmarkt, oordeelde de Centrale Raad van Beroep. Dat in tegenstelling tot wo’ers, die eerst een master zouden moeten afronden voor ze ‘klaar’ zijn.
Een wo-master na een hbo-opleiding is kortom niet noodzakelijk, vindt de overheid. Daarom is er geen recht op een beurs, al krijgt de maatregel al een tijd lang kritiek.
Ook voor haar was het verschil in studiefinanciering een doorslaggevende factor bij het kiezen van een vervolgopleiding, zegt ze tegen HvanA. ‘Ik leef van mijn studiefinanciering’, aldus Anemoon.
‘Maar als ik een master was gaan volgen aan de universiteit, dan had ik die studiefinanciering niet gekregen. Dat zou betekenen dat ik bij DUO moet lenen, want meer werken is voor mij nu absoluut geen optie. Lenen is iets wat ik absoluut probeer te vermijden, dus heb ik maar voor het hbo gekozen.’
‘Ik wil advocaat worden, dan moet ik sowieso naar de universiteit’
Verplicht uni
Vorig jaar stelde oud-onderwijsminister Robbert Dijkgraaf nog dat het mbo, hbo en wo gelijkwaardige onderwijssoorten zijn. Hij wilde studenten stimuleren het soort onderwijs te kiezen dat bij hen past.
Maar studenten wegen ook andere zaken af, blijkt uit de verhalen van deze oud-HvA’ers. Naast de financiën ook de baankansen, bijvoorbeeld. Zo is voor sommige beroepen het volgen van een universitaire master een verplichting. Emily van Leeuwen startte daarom met de pre-master Rechtsgeleerdheid aan de Open Universiteit, na haar opleiding HBO-Rechten aan de HvA.
‘Ik denk dat veel mensen van mijn opleiding vanaf het begin al dachten: “Ik wil advocaat worden, dan moet ik sowieso naar de universiteit.” Voor mij was dat niet anders.’ Vanwege haar keuze voor het wetenschappelijk onderwijs moest Emily ook meer gaan werken, want voor haar master kreeg ze geen studiefinanciering meer. Ze koos uiteindelijk voor de Open Universiteit, waarbij je een thuisstudie kunt doen.
Daphne, die de bachelor Commerciële Economie afrondde aan de HvA, kon voor haar gevoel ook niet in het hbo verder. Zij besloot pas richting het einde van haar hbo-opleiding dat ze door wilde studeren. Binnen haar vakgebied was er maar één hbo-master beschikbaar en die trok haar interesse niet. Ze koos daarom voor de universitaire route, maar verloor daardoor wel haar basis- en aanvullende beurs.
‘In het begin vond ik het wel vervelend, die inkomsten mis je toch. Ik heb toen bewust een deeltijd pre-master gekozen. Daardoor had ik veel tijd om te werken en kon ik de weggevallen studiefinanciering opvangen.’
Risico
Hoe vaak studenten hun keuze voor een hbo- of wo-master laten afhangen van het financiële plaatje is niet bekend. Een woordvoerder legt uit dat het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap daar geen uitspraken over kan doen.
Verschil in aanbod
De opties om binnen het hbo door te studeren groeien, maar zijn nog lang niet zo ruim als in het wo. Zo biedt de HvA 27 masteropleidingen aan in vergelijking met de 272 masters beschikbaar aan de UvA.
‘Het aanbod aan hbo-masters is volop in ontwikkeling,’ zegt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
‘Als er geen hbo-master is die aansluit bij de interesses van de student, dan kan de student kijken of een wo-master, ondanks de minder praktijkgerichte oriëntatie, een optie is.’
Over het risico op financiële ongelijkheid bij het volgen van een master deelt een woordvoerder van OCW het volgende: ‘Studenten maken na de prestatiebeurs nog aanspraak op een lening en (in veel gevallen) een reisproduct. Daarmee worden zij in staat gesteld om nog een wo-master diploma te behalen, nadat zij al een hbo-bachelor diploma hebben behaald.’
‘In mijn geval hoef ik niks te laten liggen,’ zegt Daphne over de situatie. Het gebrek aan studiefinanciering houdt haar niet tegen om het studentenleven ten volle te leven. ‘Maar voor studenten die wel op kamers wonen, is dat denk ik wel heel anders.’
Geplaatst door
Lisa Wolkers is voor de zomer afgestudeerd aan de HvA, schreef twee jaar lang columns over haar studentenleven en vervult nu de functie van leerling-redacteur bij HvanA. Heb je een idee voor een verhaal? Stuur een mailtje naar lisa@hvana.nl!
