Eerste hulp bij… solliciteren: hoe haal je jouw droombaan binnen?
Tessel Bruns
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: solliciteren. Wat moet je allemaal weten om jouw droombaan te bemachtigen?
Zodra je bent afgestudeerd sta je voor een nieuwe uitdaging: het vinden van een baan. Een spannende, maar soms ook overweldigende stap. Het begint met het zoeken van een vacature die bij jou past, en dan?
Om ervoor te zorgen dat jouw cv niet onderaan de stapel belandt, je motivatiebrief opvalt tussen de anderen en je een goede eerste indruk maakt, vroegen wij een sollicitatie-expert om tips. Suzanne van Stratum is HRM-docent op de HvA en doet daarnaast promotieonderzoek naar professioneel schrijven.
1. Maak je motivatiebrief persoonlijk
Werkgevers ontvangen soms tientallen brieven per vacature, dus het is belangrijk om op te vallen. Van Stratum raadt aan om persoonlijke zinnen te gebruiken en je brief niet door ChatGPT te laten schrijven.
‘AI genereert keurige zinnen, maar je motivatie moet persoonlijk zijn’
‘AI genereert keurige, algemene zinnen, maar je motivatiebrief is echt jouw persoonlijke visitekaartje. ChatGPT kent jou niet.’ Een andere tip is om gebruik te maken van professionele formats die online te vinden zijn. ‘Niet alleen voor het cv, ook voor de brief bestaan templates met duidelijke richtlijnen per alinea. Dat helpt om gestructureerd te schrijven.’ Verder geeft Van Stratum mee dat je je brief altijd door iemand moet laten controleren op spelfouten.
2. Voeg een foto toe en ‘pak een beetje uit’ op je cv
Over het cv benadrukt Van Stratum dat een foto toevoegen belangrijk is. ‘Niet omdat je beoordeeld wordt op je uiterlijk, maar omdat het je cv persoonlijker maakt. Wel zo handig: je wordt meteen herkend, als je op gesprek komt.’
Verder adviseert Van Stratum om een beetje uit te pakken op je cv. ‘Door iets te zeggen over jouw persoonlijke waarden, drijfveren, of je een bepaald doel hebt in je leven. En het is leuk om te lezen waar een sollicitant passie voor heeft. Dat kan een leuke ijsbreker zijn in het gesprek, een small talk.’
‘Oefen het sollicitatiegesprek vooraf, hoe ongemakkelijk dat ook voelt’
3. Google jezelf voor je solliciteert
Grote kans dat een werkgever op Google jouw naam intypt. ‘Daarom is het slim om jezelf eerst online op te zoeken en te kijken wat er naar boven komt. Als het goed is, zijn dat je sociale media-profielen.’
‘Over je Facebook-account zou ik me niet druk maken, dat is wat achterhaald en besloten voor jouw vrienden. Hopelijk zie je wel je LinkedIn-profiel. Zorg dat je daar een representatieve foto hebt – niet in een sexy topje of met een groep vrienden. Dat is niet handig.’
4. Bereid je goed voor op het gesprek
Ben je uitgenodigd voor een gesprek? Denk dan goed na over vragen die je zeker kunt verwachten. ‘Voorbeelden hiervan zijn: ‘‘Kun je kort iets over jezelf vertellen?’, ‘‘Wat zijn je sterke en zwakke punten?’’, ‘‘Waarom ben jij de geschikte kandidaat?’’ en ‘‘Wat lijkt je het meest uitdagend aan deze functie?’’. Oefen deze vragen met familie of vrienden, hoe ongemakkelijk dat ook voelt. Daarnaast is het slim om zelf ook vragen voor te bereiden voor je toekomstige werkgever, bijvoorbeeld over de dagelijkse werkzaamheden, doorgroeimogelijkheden, of je een eigen laptop krijgt.’
5. Maak een goede eerste indruk
Volgens Van Stratum kun je een sollicitatiegesprek het beste zien als een inhoudelijk kennismakingsgesprek. ‘Daarbij is het allerbelangrijkste dat de sfeer goed is.’ Dus: kom op tijd, stel je netjes voor, spreek duidelijk, geef een stevige handdruk en maak oogcontact.
‘Benoem het gerust als je zenuwachtig bent: dat laat zien dat je de baan graag wilt’
‘Bij een goede indruk hoort ook dat je passende kleding draagt en er verzorgd uit ziet. En wees vriendelijk en beleefd. ‘Maak bijvoorbeeld een compliment over het gebouw. Het is handig om daar al van tevoren over na te denken.’
6. Zenuwachtig? Benoem het!
Nerveus zijn is niet erg, benadrukt Van Stratum. ‘Het laat zien dat je de baan graag wilt. En vaak zijn je zenuwen minder zichtbaar dan je denkt.’ Mocht je toch erg nerveus zijn, kun je dat gewoon benoemen. ‘Je kunt iets zeggen als: “Ik merk dat ik zenuwachtig ben, omdat ik wil dat het goed gaat.” Mensen aan de andere kant van de tafel vinden dat alleen maar leuk om te horen.’
Verder geeft ze aan: ‘Als je een vraag krijgt die je overvalt, kun je altijd zeggen: “Goh, deze vraag overvalt me. Mag ik daar misschien later op terugkomen?” Dat is echt prima. Het gaat uiteindelijk om de klik en de sfeer.’
‘Vraag waarom je het niet geworden bent, soms krijg je waardevolle tips voor later’
7. Afgewezen? Laat je niet ontmoedigen
Een afwijzing kan een domper zijn, maar zie het als een kans om te leren. Vraag jezelf af: wat ging goed en wat kan beter? Daarnaast is het helemaal niet gek om de werkgever om feedback te vragen.
‘Bel of mail en vraag waarom je het niet bent geworden. Soms krijg je waardevolle tips voor een volgende sollicitatie.’ Voel je je rot na een afwijzing? ‘Neem even de tijd om het te verwerken. Praat erover en doe iets leuks. Daarna kun je met hernieuwde energie een nieuwe sollicitatie starten.’
8. Onthoud: de banen liggen voor het oprapen
Veel sollicitanten vergeten dat een sollicitatiegesprek wederzijds is. Jij kiest net zo goed voor een bedrijf als zij voor jou. ‘Vraag jezelf dus af: voel ik me hier prettig? Wil ik hier werken? Slaap er een nachtje over, want voor je het weet werk je ergens vijf jaar.’
Van Stratum benadrukt dat de banen voor het oprapen liggen. ‘Dus wees kritisch en eerlijk. Zou je reclame maken voor dit bedrijf? Ben je trots als je hier werkt? Stel die vragen aan jezelf en ga niet akkoord met een baan die je eigenlijk niet wilt.’
Geplaatst door
Tessel Bruns