Eerste hulp bij… online oplichting: hoe herken je valse webshops?
Pixabay/Mohamed Hassan
Hoe kun je veilig online winkelen?
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: online oplichting. Hoe voorkom je dat je je geld kwijtraakt?
Stel, je hebt een nieuwe telefoon nodig en je zoekt het internet door naar een betaalbare smartphone. Plots zie je een aantrekkelijke aanbieding. De website ziet er professioneel uit en je doet de aankoop. Maar die telefoon? Die heb je nooit gekregen. Je bent slachtoffer geworden van online oplichting.
Een op de vijf jongeren is dit jaar opgelicht via een nepwebwinkel, blijkt uit onderzoek van Wijzer in geldzaken. Hoe herken je een valse website en voorkom je dat je wordt opgelicht? Daarvoor gaat HvanA langs bij Jesse Weltevreden, lector Digital Commerce bij de HvA. Hij doet al sinds 2002 onderzoek naar e-commerce en online winkelen.
1. Let op aanbiedingen die te mooi zijn om waar te zijn
Weltevreden zegt dat er alarmbellen moeten afgaan als een aanbieding te mooi is om waar te zijn. ‘Mensen zijn erg prijsgevoelig en laten zich verleiden door aanbiedingen. Vaak wordt er ook schaarste geveinsd: “Als je nu niet koopt, is het weg”. Hierdoor kijk je minder kritisch.’
‘Is het prijsverschil te groot ten opzichte van concurrerende webshops, dan is de website misschien niet betrouwbaar’
‘Dus is het prijsverschil te groot ten opzichte van concurrerende webshops? Dan is dat een eerste indicatie dat de website misschien niet betrouwbaar is’, tipt Weltevreden.
2. Check het KvK-nummer, contactgegevens en het domeinnaam
Weltevreden geeft aan dat er in Nederland altijd een nummer van de Kamer van Koophandel op een website van een bedrijf vermeld moet staan. Het KvK-nummer op de website kun je ook in het handelsregister zien. En ook contactgegevens moeten ergens op de site terug te vinden zijn.
‘Zo kun je de ondernemer identificeren en weet je met wie je zaken doet. Als dit soort informatie ontbreekt, is dat verdacht. Kijk trouwens ook naar de domeinnaam. In Nederland heb je meestal .com of .nl-websites, die zijn betrouwbaar.’
‘Maak niet zomaar geld over naar een willekeurige rekening’
3. Kijk welke betaalmethoden worden aangeboden
Wat voor betaalmethode biedt de webshop aan? Kijk daar ook eens naar voordat je iets koopt.
‘Als je bijvoorbeeld met PayPal betaalt, dan is dat veiliger. Je hebt dan kopersbescherming, ook bij sommige creditcardmaatschappijen. Je bent dan eigenlijk verzekerd tegen fraude, omdat je geld nog even wordt vastgehouden bij de bank.’
‘Bovendien zijn de meeste webshops in Nederland wettelijk verplicht achteraf betalen aan te bieden.’ Maak dus niet zomaar geld over naar een willekeurig rekeningnummer. ‘Dat geld is vaak niet meer terug te halen.’
4. Controleer het keurmerk
Een ander punt om te controleren of een webshop betrouwbaar is, zijn keurmerken, zoals Thuiswinkel Waarborg. Als een webshop zo’n keurmerk heeft, weet je namelijk zeker dat je bepaalde rechten hebt bij de aankoop van een product.
‘Stel dat je klachten hebt over een webwinkel en je komt er niet uit, dan kun je naar de geschillencommissie stappen. Als jij in het gelijk gesteld wordt, moet de winkel schade betalen of een vervangend product geven. Zulke sites conformeren daarmee aan het keurmerk.’
‘Als je wilt controleren of het logo van het keurmerk op de website nep is, kun je op de website van het keurmerk het certificaat van het bedrijf inzien.’
5. Gebruik een online websitechecker
Weltevreden heeft nog een handige tip: ‘Als je twijfelt over de betrouwbaarheid van een website, kun je gebruikmaken van websites als
‘Er zijn websites die checken op allerlei red flags’
Scamadviser. Hier kun je de link invoeren van de webshop en vervolgens wordt het op allerlei punten gecontroleerd. Er wordt bijvoorbeeld gecheckt waar de website is gehost, hoelang de website bestaat en of er andere red flags zijn.’
6. Speur reviews af
Volgens Weltevreden is het altijd goed om ook recensies en gebruikerservaringen te lezen, bijvoorbeeld op Trustpilot. ‘Als mensen alleen maar schrijven dat ze hebben besteld maar niks hebben gekregen, weet je al dat de webshop niet helemaal in de haak is.’
Maar: er zijn ook valse reviews in omloop. ‘Dat is een probleem dat je steeds meer ziet. De reviewplatformen proberen daar nu wel iets tegen te doen, maar ze kunnen het niet helemaal uitsluiten. Sommige platformen werken wel met verified reviews. Dat betekent dat je alleen de recensie kan geven als je een aankoop hebt gedaan.’
‘Influencers moeten veel volgers hebben om geld te verdienen’
7. Besef dat influencers een verdienmodel hebben
Ook influencers hebben op een bepaalde manier hun eigen ‘webshop’. Zo bieden ze cursussen aan, die niet altijd goed zijn, ziet Weltevreden.
‘Daar zijn vooral jongeren gevoelig voor. Influencers beloven gouden bergen als je hun cursus koopt. Terwijl het vaak om generieke informatie gaat die ze kopiëren en plakken. Daar is best veel onderzoek naar gedaan.’
‘Besef dat het een verdienmodel is van influencers: ze moeten een zo groot mogelijke groep volgers hebben zodat ze meer verdienen en zodat ze ook interessant zijn voor adverteerders.’
‘Nu is het zo dat influencers worden aangepakt als ze verkeerde adviezen geven of slechte producten leveren. Maar uiteindelijk ben je zelf verantwoordelijk voor je eigen handelen. Let dus wederom goed op en doe je onderzoek voordat je iets koopt.’
Geplaatst door
Redacteur bij HvanA. Ik duik graag in nieuws en achtergrondverhalen rondom de Hogeschool van Amsterdam. Heb je een tip of wil je eens in gesprek? Mail naar nina@hvana.nl.