Eerste hulp bij… mantelzorg: hoe combineer je dat met studeren en werken?
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: mantelzorg. Hoe combineer je een zorgtaak met studeren en werken?
Voor veel studenten is het al een uitdaging om een studie met werk en sociale activiteiten te combineren. Maar voor mantelzorgers komt daar nog een extra verantwoordelijkheid bij. Zorgen voor een naaste kan een zware last zijn, maar het is belangrijk om te weten dat je als mantelzorger niet alleen staat.
Yvette Wittenberg is expert op het gebied van mantelzorg als docent bij de opleiding Social Work en onderzoeker bij het lectoraat Langdurige Zorg en Ondersteuning. Zij deelt een aantal waardevolle tips om de balans te behouden.
‘Erken de waarde van jouw mantelzorg en wees trots op je bijdrage’
1. Wees trots op wat je doet
Als mantelzorger ben je een rots in de branding voor de persoon voor wie je zorgt. ‘Dat is niet niks’, stelt Yvette Wittenberg. Het is daarom belangrijk om te beseffen dat je een enorme bijdrage levert, ook al voelt het soms als een vanzelfsprekendheid.
Trots zijn op wat je doet helpt, volgens Wittenberg. Het erkennen van je eigen inspanningen zorgt ervoor dat je sterker staat in uitdagende tijden. ‘Bedenk ook dat je veel ervaring opdoet in belangrijke vaardigheden, eigenlijk ongeacht de opleiding die je volgt’. Dit kan een positieve invloed hebben op hoe je de combinatie van studie en zorg beleeft.
2. Deel wat je doet met anderen
Veel mantelzorgers voelen zich alleen in hun verantwoordelijkheden. ‘Het is inderdaad ongezien werk’, zegt Wittenberg. Een simpele, maar effectieve manier om die eenzaamheid te doorbreken?
‘Praat openlijk over je mantelzorgtaken om steun te vinden’
Deel wat je doet. ‘Praat geregeld met medestudenten, docenten of collega’s over je mantelzorgtaken. Vaak zullen ze begrip tonen en je bijstaan, zelfs al is het maar door een luisterend oor te bieden.’
‘Je bent echt niet de enige mantelzorger in de klas’, weet Wittenberg, ‘Een op de vier jongeren onder de 25 jaar is mantelzorger’. Het delen van jouw ervaringen leidt mogelijk tot nieuwe inzichten of oplossingen. Door open te zijn over je situatie, vergroot je de kans dat mensen je ondersteuning kunnen bieden.
‘Vraag om hulp als je het nodig hebt om overbelasting te voorkomen’
3. Vraag om hulp van de HvA
Hulp vragen voelt voor velen als een zwakte, maar het tegendeel is waar. Door hulp te vragen laat je zien dat je je grenzen kent en bereid bent om de zorg op een gezonde manier te verdelen.
‘Als mantelzorger hoef je niet alles alleen te doen, en door op tijd hulp in te schakelen, kun je voorkomen dat je overbelast raakt’.
Veel hogescholen zoals de HvA (achter inlog) geven ondersteuning aan mantelzorgers, bijvoorbeeld in de vorm van flexibele deadlines. Wees niet bang om ook bij je opleiding aan te kloppen als je merkt dat je hulp nodig hebt.
4. Houd tijd voor jezelf
Als mantelzorger ligt de focus vaak volledig op de zorg voor een ander, maar het is essentieel om ook tijd voor jezelf vrij te maken. ‘Blijf leuke dingen doen, zorg dat je oplaadt.’ Zelfzorg is geen luxe, maar een noodzaak om de zorg vol te kunnen houden.
‘Plan momenten voor ontspanning om je energie op peil te houden’
Het vinden van tijd voor jezelf kan al beginnen met kleine dingen. ‘Denk aan een wandeling, een boek lezen of vrienden opzoeken,’ vervolgt Wittenberg. Ook een korte pauze kan helpen om je hoofd leeg te maken. Zo voorkom je dat je volledig wordt opgeslokt door de verantwoordelijkheden van mantelzorg en houd je de balans.
‘Schakel vrienden, familie of een steunpunt in om zorgtaken te verlichten’
5. Schakel je omgeving in, als dat kan
Veel mantelzorgers vinden het moeilijk om hulp te vragen, maar vaak zijn er mensen in je omgeving die bereid zijn een handje te helpen. Denk hierbij aan familie, vrienden of buren die een deel van de zorgtaken over kunnen nemen.
Wittenberg: ‘Ik ken voorbeelden van Whatsapp-groepen waar mensen kleine verzoekjes doen, zoals het ophalen van medicijnen of het doen van boodschappen’. Daarnaast kunnen er ook in jouw buurt organisaties zijn die mantelzorgers ondersteunen: professionele zorgverleners, maar ook vrijwilligersinitiatieven. Iedere gemeente heeft een steunpunt mantelzorg, maar ook via je huisarts of een sociaal wijkteam kun je om hulp vragen.
6. Stop je emoties niet weg
Als mantelzorger verandert je leven aanzienlijk, en het is belangrijk om je daarvan bewust te zijn. ‘Ga daar niet zomaar aan voorbij. Soms gaat mantelzorg ook gepaard met rouw. Mantelzorg kan ook zorgen voor nieuwe prioriteiten, waardoor je wellicht je studie of sociale leven moet aanpassen.
‘Herken hoe mantelzorg je leven beïnvloedt en pas je prioriteiten aan’
Het is goed om te erkennen dat deze veranderingen impact hebben op jou en om daarvoor open te staan.’ Door bewust stil te staan bij hoe mantelzorg je dagelijkse leven beïnvloedt, kun je ook gerichter keuzes maken. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je wat rustiger aan doet met je studie of bepaalde verantwoordelijkheden anders verdeelt. Het gaat erom dat je leert omgaan met je nieuwe situatie op een manier die werkbaar blijft voor jou.
‘Stel duidelijke prioriteiten om balans te houden tussen mantelzorg en studie’
7. Spreek je uit
Mantelzorg vraagt vaak veel van je tijd en energie, maar het is belangrijk om te blijven opmerken wat voor jou essentieel is. Welke activiteiten geven jou energie? Welke aspecten van je studie wil je niet opgeven?
Door helder te hebben wat je belangrijk vindt, kun je keuzes maken die bij jou passen. ‘Vertel dit ook op school, je werk en tegen hulpverleners. Verhelder wat voor jou werkt en wat jouw overtuiging is over zorg voor een ander.’
Prioriteiten stellen is niet makkelijk: mantelzorg overkomt je en kan je ook opslokken. Maar door duidelijk voor ogen te krijgen wat voor jou belangrijk is, blijf je in balans en kun je mantelzorg, studie en werk combineren op een manier die bij jou past.
Geplaatst door
Ik ben hoofdredacteur van HvanA. Heb je nieuws over de HvA, wil je wat kwijt of gewoon even bijpraten: mail gerust naar paul@hvana.nl