Eerste hulp bij… keuzestress: hoe weet je wat je wil in je loopbaan?
Unsplash
Welke baan past bij jou?
Sommige dingen leer je niet op de hogeschool, maar moet je straks wel weten als achttienplusser. In Eerste hulp bij… verzamelen we tips die jou kunnen helpen wanneer de studieboeken je in de steek laten. Deze keer: keuzestress. Hoe weet je wat voor baan bij jou past?
Je bent zeventien en komt net van de middelbare school. Ineens moet je een opleiding kiezen voor een baan in de toekomst. Of misschien ben je al van je studie afgehaakt en moet je weer opnieuw beginnen. En wat als je al een baan hebt en je niet meer gelukkig bent?
In de grote wirwar aan opleidingsmogelijkheden kan het soms lastig zijn iets te vinden dat bij je past. En dat terwijl uit een onderzoek in 2023 van Trimbos-onderzoeker Jolien Dopmeijer dat studenten veel druk voelen om de juiste (loopbaan)keuze te maken.
Iemand die talloze studenten heeft geholpen met vragen over hun volgende carrièrestap, is Meinou van Beek (28). Ze studeerde in 2021 af aan de opleiding Toegepaste Psychologie en is sindsdien keuzecoach op de HvA. Zij geeft een aantal tips over hoe je de volgende stap zet in je loopbaan.
1. Ontdek jouw waarden en drijfveren
Als je überhaupt nog niet weet wat je wilt, doe dan eens een gedachte-experiment, vertelt Van Beek. ‘Denk eens na over het volgende: stel, je wordt morgen wakker en vannacht is er een wonder gebeurd.
‘Als je zoveel geld hebt gekregen dat je alles kan doen in het leven. Wat doe je dan?’
Je hebt zó veel geld gekregen dat je kan doen wat je wil in het leven. Wat doe je dan? Aan de hand van dat verhaal ontdek je wat je echt leuk vindt. Daar komen waardes uit die jij belangrijk vindt in je werk. Bijvoorbeeld creativiteit, of de vrijheid om zelfstandig te werken. Als je weet welke waarden jij belangrijk vindt, kun je in die richting een studie gaan zoeken.’
‘Een andere manier is om na te denken wat het laatste moment was waar je echt heel blij was. Welke elementen komen terug? Vat het samen en structureer, zo krijg je een idee in welke richting je het moet zoeken.’
‘Je weet niet hoe de wereld eruit ziet over vijf jaar en maakt in je studententijd ontwikkelingen door’
2. Kies iets waar je nú blij van wordt
Is het goed om vooruit te kijken? ‘Sommigen gaan in de IT-sector werken vanwege de baanzekerheid in de toekomst. Natuurlijk kan dat een reden zijn om een bepaalde baan te overwegen.’
‘Maar tegelijkertijd weet je niet hoe de wereld eruit ziet over vijf jaar. Bovendien maak je in je studententijd ook veel veranderingen door: je ontwikkelt jezelf en je persoonlijkheid komt tot bloei. Hoe jouw toekomst eruit ziet, is dus nog niet zeker. Doe daarom iets waar je nú blij van wordt, zodat je je daarin verder ontwikkelt.’
3. Praat met anderen
Iedereen heeft een zelfbeeld. Maar hoe zien anderen je? Volgens Van Beek is het goed om daar eens over te praten. ‘Klopt het hoe ik mezelf zie en zien anderen dat ook zo? Dat is goed om eens te vragen. Ben je het eens met wat ze zeggen? Waar ben je volgens hen goed in? Dit geeft veel inzicht in wie jij bent als persoon.’
‘Tegelijkertijd is het belangrijk om uiteindelijk een eigen conclusie te trekken, geeft Van Beek aan. ‘Je kunt natuurlijk verschillende meningen horen. Natuurlijk wil je die adviezen meenemen, maar bepaal uiteindelijk wat jij het belangrijkst vindt.’
4. Doe ervaring op
Die zelfkennis kun je uiteindelijk omzetten in ervaring: test uit wat je denkt dat bij je past. Van Beek: ‘Het belangrijkste is dat je kleine stapjes zet in dit grote vraagstuk. Kijk welke opleidingen je leuk lijken en ga op onderzoek uit.’
‘Met al deze ervaringen kun jij onderzoeken waar jouw “vuurtje” zit’
‘Je hoeft niet naar honderd open dagen te gaan. Maak een top drie van opleidingen of banen en stel jezelf de vraag welke informatie je nodig hebt om tot een antwoord te komen. Als je bijvoorbeeld geïnteresseerd bent in rechten, ga eens koffie drinken met een advocaat en vraag wat diegene allemaal doet. Bekijk wat er beschreven wordt in de studiegids, onderzoek stagemogelijkheden, ga naar open dagen en kijk dan ook of de sfeer bij je past. Met al deze ervaringen kun jij onderzoeken waar jouw “vuurtje” zit.’
5. Weet dat de “perfecte” opleiding niet bestaat
Volgens Van Beek zijn er wat misverstanden over het kiezen van een loopbaan. Zo is er geen enkele opleiding of droombaan waarin alles helemaal perfect verloopt. ‘Er is altijd wel iets dat niet bevalt, in je opleiding of je werk. Dat hoort erbij. Daarnaast denken veel studenten dat ze iets moeten doen waar ze goed in zijn. Bijvoorbeeld dat ze voor een economische studie kiezen omdat ze daar goede cijfers voor halen. Maar belangrijker is dat je aan het einde van je dag plezier hebt in je werk.’
6. Laat je niet tegenhouden door belemmerende gedachtes
Misschien scroll je door Instagram en zie je leeftijdsgenoten die overal succes in lijken te hebben. Veel jonge mensen zijn ambitieus en willen presteren.
‘Andere mensen, bijvoorbeeld op socal media, kunnen je ook inspireren’
Maar laat je niet tegenhouden door onzekerheid of belemmerende gedachtes, adviseert Van Beek. ‘Het kan spannend zijn de sprong te wagen. Dit klinkt heel cliché, maar: buiten de comfortzone is where the magic happens. Als het echt je hartenwens is, bedenk dan: wat heb je nodig om het zo goed mogelijk uit te voeren? Andere mensen, bijvoorbeeld op socal media, kunnen je ook inspireren. Maar kijk of het past bij wie je bent en doe eigen ervaring op.’
Geplaatst door
Redacteur bij HvanA. Ik duik graag in nieuws en achtergrondverhalen rondom de Hogeschool van Amsterdam. Heb je een tip of wil je eens in gesprek? Mail naar nina@hvana.nl.