Tijd voor een digitale detox? Een avond op bezoek bij The Offline Club
Naomi Hartog
The Offline Club
Wordt het niet eens tijd om die smartphone weg te leggen? Steeds meer studenten vinden van wel. Redacteur Nina Bakker zocht ze op bij The Offline Club, waar telefoons verboden zijn – hoe lastig dat ook is. ‘Ik merk nu pas hoe snel ik mijn smartphone er steeds bij pak.’
Kattenfilmpjes op YouTube, memes op Reddit, jaloersmakende foto’s van je vriendin op reis… je telefoon een keer wegleggen is lastig genoeg. Toch zijn steeds meer jongeren het zat om alleen maar op hun telefoon te zitten. Maar hoe weersta je al die verleidingen?
Offline Club
Op internet kom ik ‘The Offline Club’ tegen, een evenement waarbij je even géén telefoon bij je mag hebben. Zou ik het aankunnen, een avond telefoonloos door het leven?
Ik besluit de proef op de som te nemen en ga naar de XL Puzzle Party, een avond waar het even puur om puzzelen draait. Als ik bij de ingang van de kerk aankom moet ik verplicht mijn telefoon inleveren, zodat ik helemaal offline ben.
Weg van de socials
Er zijn verschillende redenen waarom mensen tegenwoordig stoppen met social media. Eén daarvan is dat sociale media als Instagram, Facebook en X in handen zijn van Big Tech-bedrijven die jouw data gebruiken voor advertenties.
Onderzoeksplatform 3Vraagt deed in januari 2025 onderzoek onder 1.321 jongeren tussen de 16 en 34 jaar, over het stoppen met socials die in handen zijn van Mark Zuckerberg en Elon Musk. Ongeveer de helft zei te willen stoppen met X en een derde met Facebook en Instagram. WhatsApp is meer een blijvertje: slechts 9 procent denkt erover na dat niet meer te gebruiken.
Die avond schijnt het laatste zonlicht van de dag door de hoge glas-in-lood kerkramen van de Vondelkerk in Amsterdam. Het blauwe licht van mobiele telefoons is hier in geen velden of wegen te bekennen. Geen gebel, geen elektronische geluidjes en geen mobiele games als Candy Crush of Among Us, maar kruiswoordpuzzels, mandala’s en legpuzzels.
Beeld: Nina Bakker | Analoge foto: mobieltjes worden ingeleverd
‘We willen minder media om ons heen, toch zijn ze hier weer aanwezig vanavond’, zegt organisator Ilya Kneppelhout met een knipoog in zijn openingswoord. Hij wijst op de journalisten die deze avond verslag doen en ik voel me haast schuldig, met mijn camera en pen in de aanslag. Al ben ik wel voorbereid: deze keer geen digitale camera of opnameapparaat, maar een ouderwets fototoestel met rolletje, en pen en papier voor aantekeningen.
Stilte
De eerste drie kwartier is het stil en klinkt alleen live pianomuziek door de kerk. In dit stiltemoment heb ik ook tijd om rond te kijken, in plaats van direct op mijn potentiële interviewkandidaten af te stappen. De kerk zit vol.
Ik zie een vrouw met haar ogen dicht, een baby slapend in een draagzak, creatievelingen aan de slag met stiften. Iemand verdiept zich in een boek en mensen denken na, gebogen over een puzzelboekje. Sommigen kijken naar boven en bewonderen de plek waar ze zijn. Het lijkt wel een soort heilig moment, een moment van bezinning.
Als het stiltemoment voorbij is, is het tijd om anderen te ontmoeten. Ik spreek Daniela Jardan (22) uit Moldavië, die Media en Information aan de UvA studeert. Ze is in haar eentje naar de Offline Club gekomen en zit nu bij een groepje meiden dat druk bezig is diamanten stickers op kleur te leggen.
‘Het is leuk om nieuwe mensen te ontmoeten, terwijl je ondertussen ontspant en creatief bezig bent’, zegt ze. ‘Ik heb thuis allerlei spullen om mij creatief uit te
leven, maar ik doe er vaak niets mee, omdat ik afgeleid raak door mijn telefoon. Dat is hier anders.’
FOMO
Daniela heeft weleens geprobeerd te stoppen met de socials. ‘Maar ik heb toch het gevoel dat ik dan iets mis. Die FOMO (Fear Of Missing Out) is best eng.’
Beeld: Naomi Hartog/visualsbynaomi.com | Diamantjes worden op kleur gelegd bij de Offline Club
‘Stoppen is ook lastig omdat ik continu wil weten wat er speelt. Je kan tegenwoordig ook niet meer om je telefoon heen: vaak heb je accounts met een mobiele verificatie nodig, ook voor mijn studie. Soms is het goed om even een reset te hebben, maar ik ben wel weer terug op Instagram, TikTok, Facebook en WhatsApp.’
Ik vraag hoe bezoekers hier terecht zijn gekomen. ‘Via Instagram’, zeggen de meesten.
Tijdens de Offline Club spreek ik opvallend veel mensen uit het buitenland. Zij zien het als een manier om mensen te ontmoeten in Amsterdam. De meeste gasten zijn eind twintig of de dertig al gepasseerd. Ik vraag hoe bezoekers hier eigenlijk terecht zijn gekomen. ‘Via Instagram’, zeggen de meesten.
Beeld: Naomi Hartog/visualsbynaomi.com | Defne Say bij de Offline Club
Veel gasten die ik spreek, ontdekken hoe snel ze de neiging hebben om hun mobiel te pakken. ‘Het is een leuk evenement om echt contact te maken met anderen, maar ook stressvol’, zegt Defne Say (21) uit Istanboel, student Media en Cultuur aan de UvA.
‘Ik wilde iemand net iets laten zien op mijn telefoon, maar ja… dat kon niet. Je merkt nu pas hoe snel je je mobiel pakt.’
‘Je maakt wel eenvoudiger contact met mensen. Bij een eerdere editie van de Offline Club ontmoette ik iemand die offline picknicks organiseert.’
Na afloop druppelt iedereen langzaam huiswaarts. Ik pak mijn mobiel er gauw weer bij: ik moet toch weten welke trein ik moet pakken. Die avond voel ik mijn
smartphone hard in mijn broekzak branden. Zijn er op de HvA ook studenten die dit gevoel kennen?
Klaar met prikkels
Een week later kom ik Alexander van Hell (24) tegen op de campus. Hij is student aan de master Urban Technology op de HvA. Alexander is gestopt met de meeste sociale media, alleen LinkedIn gebruikt hij nog. Ook gebruikt hij al sinds 2021 geen WhatsApp meer.
‘Zo’n oude Nokia beviel mij heel erg’
‘Mijn telefoon was een keer gestolen’, begint Alexander. ‘Toen heb ik niet meteen een nieuwe gekocht, maar leefde ik drie maanden zonder. Ik liep toen met een oude Nokia en eigenlijk beviel mij dat heel erg. Het enige wat ik miste was Google Maps en muziek.’
Is dat niet wennen dan? ‘Ja, zeker in het begin. Als je sociale media verwijdert, is het toch een beetje alsof je een stukje van jezelf kwijtraakt. Je vormt toch een identiteit op die kanalen. Maar dat gevoel verdween al snel. Ik had geen last van FOMO, mensen die belangrijk voor mij zijn spreek ik toch wel.’
Ook WhatsApp werd Alexander te veel. Hij gebruikt al jaren de berichtenapp Signal. ‘Mijn familie was al overgestapt. Eerst was ik weer teruggegaan naar WhatsApp. Maar toen ik later weer duizenden berichtjes in groepsapps zag, was ik er alweer klaar mee. Al die prikkels, het stond me tegen.’
Houtbewerken
Wat levert het uiteindelijk vooral op, dat afstappen van de smartphone? Misschien vooral tijd? In de tijd die Alexander nu niet besteedt aan zijn telefoon, heeft hij nieuwe hobby’s gevonden.
‘Zo ontdekte ik houtbewerken. Ik vind het heerlijk om allerlei creaties te maken.’ Tegenwoordig ziet hij meer studenten van de socials stappen, al is het vaak maar tijdelijk. ‘Meestal als ze een drukke periode hebben en ze zich moeten focussen. Maar meestal downloaden ze het daarna weer.’
Beeld: Nina Bakker | Alexander van Hell begon met houtbewerken
Toch zou hij iedereen van harte een social detox aanraden. ‘Stel eens schermtijdreminders in. Dan weet je pas hoeveel tijd je in de socials steekt. Of kap er een paar weken mee. Je krijgt er veel tijd en rust voor terug.’
Dit artikel verscheen ook in ons nieuwe magazine. Lees het hier of neem gratis een exemplaar mee als je op de campus bent.
Deel dit verhaal op je socials:
Geplaatst door
Redacteur bij HvanA. Ik duik graag in nieuws en achtergrondverhalen rondom de Hogeschool van Amsterdam. Heb je een tip of wil je eens in gesprek? Mail naar nina@hvana.nl.
