Analyse van 100Dagen Monitor: dit vinden eerstejaars echt belangrijk
HvanA | Een groepje studenten op de Amstelcampus
Eerstejaars hebben waardering voor eerlijkheid, duidelijkheid en betrokkenheid bij hun opleiding. Zelfstandigheid is niet altijd een pluspunt. Dat blijkt uit een nadere analyse van de 100Dagen Monitor 2025.
De eerste maanden van een studie zijn cruciaal. Ze vormen de periode waarin studenten bepalen of ze zich op hun plek voelen, of de opleiding aan hun verwachtingen voldoet en of ze willen blijven. Wie zich welkom en zeker voelt, geeft zijn opleiding dan ook een hoger rapportcijfer. Dat blijkt uit een analyse van de 100Dagen Monitor van de Hogeschool van Amsterdam, een grootschalige bevraging van eerstejaarsstudenten over hun ervaringen met de start van hun studie.
HvanA dook in de cijfers: wanneer geven eerstejaars na honderd dagen een hoog cijfer aan de HvA? Maar ook: wanneer niet?
Thuis voelen op de HvA daalt
In 2024 geven studenten hun opleiding gemiddeld een 6,93 voor de eerste honderd dagen. Dat is een duidelijke daling ten opzichte van 2023, toen het gemiddelde nog op 7,22 lag. Die terugval lijkt samen te hangen met een afname van het thuisgevoel onder studenten – een ontwikkeling die al sinds 2019 zichtbaar is. Studenten voelen zich ook dit jaar iets minder vaak op hun plek binnen de opleiding dan vorig jaar.
Wat is de 100 Dagen Monitor?
Ruim drie maanden na de start van hun opleiding krijgen alle voltijd- en deeltijdstudenten die net zijn begonnen aan een bachelor- of associate degree-opleiding aan de Hogeschool van Amsterdam een uitnodiging voor de 100Dagen Monitor. Daarmee wil de HvA in kaart brengen hoe het studenten in hun eerste honderd dagen vergaat.
De hogeschool gebruikt de uitkomsten om de aansluiting en de start voor nieuwe studenten te verbeteren. De HvA gaat ervan uit dat ‘hoe beter jij je thuis voelt, hoe groter de kans dat jij je studie succesvol doorloopt’.
Dat wordt gemeten op een vijfpuntsschaal, waarbij ‘zeer mee eens’ overeenkomt met een sterk gevoel van verbondenheid (cijfer: 5). Het thuisgevoel loopt na een piek in 2021 gestaag terug (zie grafiek hiernaast).
Toch zijn er ook lichtpuntjes. Opleidingen als Toegepaste Wiskunde en Technische Natuurkunde scoren een 7,8 in de monitor, net als vorig jaar. De associate degrees Smart Media Production en Frontend Design & Development doen het met een 7,7 ook opvallend goed.
De vraag rijst: Wat doen deze opleidingen anders?
Waardering voor objectieve info en interessante lessen
De belangrijkste factor blijkt niet verrassend: studenten die vooraf goed weten wat ze kunnen verwachten, voelen zich sneller op hun plek. Uit de analyse blijkt dat vooral de kwaliteit van de informatie vóór de start van de studie zwaar weegt. Studenten die bijvoorbeeld gesprekken voerden met hun ouders of verzorgers, gebruikmaakten van Studiekeuze123.nl of zich goed voorbereid voelden, beoordelen hun opleiding hoger.
Ook het gevoel dat studenten ervaren na honderd dagen de juiste keuze te hebben gemaakt, hangt sterk samen met tevredenheid. Daarbij speelt ook de manier van lesgeven een belangrijke rol. Wie de lessen interessant vindt en de docenten toegankelijk, ervaart de opleiding positiever. Studenten waarderen het wanneer er duidelijke uitleg wordt gegeven, er een goed overzicht bestaat van het programma en wanneer er ruimte is voor begeleiding.
Twijfel en afstand leiden tot ontevredenheid
Aan de andere kant blijkt dat studenten die zich onzeker voelen, druk ervaren of weinig betrokkenheid ervaren in hun studiekeuzeproces gemiddeld lagere cijfers geven. Dat geldt bijvoorbeeld voor studenten die hun opleiding kozen op basis van algemene informatiebronnen, zoals de HvA-studiegids, de HvA-website, social media of gesprekken op school. Opvallend is dat zelfs gesprekken bij de opleiding of contacten met studenten die de opleiding al volgen, negatief samenhangen met het cijfer na honderd dagen. Mogelijk zijn deze contacten niet representatief of bereiken ze vooral studenten die al twijfelen.
Ook negatief gevoel blijkt samen te hangen met lagere cijfers: prestatiedruk vanuit financiële situatie of opleiding, het idee te weinig overzicht of begeleiding te hebben, en een vage motivatie zorgen voor een minder positieve beleving van de startfase.
Zelfstandigheid is niet altijd een pluspunt
Een opvallend patroon in de monitor is dat opleidingen waar studenten veel zelfstandig moeten doen, gemiddeld lager scoren. Want met name studenten die overwegen hun opleiding elders voort te zetten, geven aan ontevreden te zijn over de mate van begeleiding en persoonlijke aandacht. Te veel nadruk op zelfredzaamheid of het werken in digitale leeromgevingen zoals Brightspace lijkt eerder averechts te werken.
Het gaat dan vermoedelijk niet om het platform zelf, maar om het gevoel er alleen voor te staan. Opleidingen waar studenten zich ondersteund voelen, waar studenten samen kunnen werken, en waar het studietempo en niveau goed op elkaar aansluiten, scoren structureel beter.
Geen of klein effect voor grootte en groei van opleidingen
HvanA zocht al eerder uit dat grotere opleidingen niet per se slechter scoren op studenttevredenheid. Dat blijkt ook uit de 100Dagen Monitor. De grootte van de opleiding is géén doorslaggevende factor in het cijfer dat eerstejaars geven. Zo krijgen Sportkunde en de ALO (ongeveer 1.000 studenten) een 7,5, ruim boven het HvA-gemiddelde.
In opleidingen waar het studentenaantal iets is gestegen het afgelopen jaar, zijn studenten gemiddeld ook nét iets positiever over hun opleiding. Maar: het effect is klein. Andere factoren (zoals begeleiding, verwachting, sfeer) hebben een grotere invloed op de tevredenheid.
Vroege voorspeller
De uitkomsten van de 100Dagen Monitor blijken bovendien een goede voorspeller van bredere studenttevredenheid. Er is een duidelijke samenhang tussen het oordeel in de eerste honderd dagen en de uiteindelijke beoordeling van de opleiding in de Nationale Studenten Enquête (NSE) (zie de grafiek hiernaast). Daarmee is de monitor niet alleen een momentopname na honderd dagen, maar ook een instrument om tussentijds bij te sturen.
Resumerend lijken vooral eerlijkheid, duidelijkheid en betrokkenheid centraal te staan in de manier waarop studenten hun opleiding beginnen. Waar verwachtingen en werkelijkheid goed op elkaar aansluiten, ontstaat het meeste vertrouwen en het thuisgevoel dat de basis vormt voor studiesucces, zo blijkt uit de 100Dagen Monitor.
Geplaatst door
Ik ben hoofdredacteur van HvanA. Heb je nieuws over de HvA, wil je wat kwijt of gewoon even bijpraten: mail gerust naar paul@hvana.nl