Dana’s ouders komen uit Iran: ‘Ze kijken hoopvol naar wat daar nu gebeurt’
HvanA
De onrust in Iran roept wereldwijd reacties op, zo ook in Nederland. HvA-student Dana, wiens ouders uit Iran komen, houdt de ontwikkelingen scherp in de gaten. ‘Mijn neven zeggen het niet, maar doen wel degelijk mee aan de demonstraties.’
De hoofddoek van de Iraanse Mahsa Amini bedekte haar haar niet volledig. Dat werd, na een arrestatie, uiteindelijk in september haar dood. Haar overlijden bracht een enorme golf aan demonstraties teweeg in Iran en daarbuiten. ‘De onvrede over het gebrek aan vrijheid is groot’, zegt Dana (21, achternaam bekend bij de redactie). Hij studeert Communicatie en Multimedia Design en volgt het nieuws op de voet.
Zijn ouders komen allebei uit Iran en zijn oudste zus werd er geboren. Nu woont Dana met zijn ouders in Noord-Holland. Zijn vader was een van de studenten die protesteerde tijdens de dictatoriale monarchie in de jaren ’70. ‘Mijn ouders kijken hoopvol naar wat er nu gebeurt’, zegt Dana. ‘De situatie is precies weer zoals destijds, toen mijn vader demonstreerde. Alleen protesteren ze nu tegen de ayatollah in plaats van de koning.’ (zie kader)
Hoe is het voor Dana, om vanuit Nederland naar Iran te kijken? ‘Ik vind het supertof dat er in Nederland ook demonstraties zijn’, zegt hij. Zelf kan hij ze niet bijwonen: zijn ouders zitten in een risicogroep en zijn angstig voor corona. ‘Het is een grote steun voor de mensen in Iran dat Europa meedoet aan de protesten. Deze beelden, die ze meekrijgen via sociale media, houden de vlam brandend: het gevoel dat zij als Iraniërs niet alleen staan.’
Het internet in Iran is op veel plekken afgesloten. ‘Het floept aan en uit’, zegt Dana. ‘Ik volg het nieuws voornamelijk via Instagram en TikTok. Mijn ouders krijgen vaak ineens heel veel berichten binnen van familie en vrienden in Iran, tot het plots weer stopt.’
Na de dood van Mahsa Amini braken er door heel Iran protesten uit. De mensen zijn het zat om onvrij te zijn. Dat zijn Iraniërs al jaren: toen het in de jaren ’80 nog een koningshuis had, werd het land met harde hand geregeerd. Daar kwam het volk destijds al tegen in opstand.
Maar de revolutie zorgde niet voor meer vrijheid. Integendeel: na de koning kwam er een religieuze dictator aan de macht, de ayatollah. Iran werd steeds religieuzer en dus werden de vrijheden meer ingeperkt, met name voor vrouwen.
De dood van Amini heeft ervoor gezorgd dat duizenden Iraniërs opnieuw in opstand zijn gekomen. Vrouwen weigeren hun hoofddoek te dragen of knippen uit protest hun haar af. Zeker 200 mensen zijn sindsdien omgekomen, doordat de politie de opstanden met harde hand neerslaat.
De gesprekken thuis zijn veranderd. ‘Vorig jaar praatten we over een neef die naar Amerika zou verhuizen, of welke opleiding een andere neef ging doen’, zegt Dana. ‘Normale familie-updates, dus. Nu is het anders. Mijn neven zeggen het niet, maar doen wel degelijk mee aan de protesten. Dan zeggen ze tegen hun ouders dat ze die avond ergens een hapje gaan eten. Maar mijn oom is niet gek en weet heus dat ze eigenlijk naar de demonstraties gaan. Mijn eigen vader is bang dat zijn neven iets overkomt, maar ook trots. Hij stond vroeger immers zelf ook op de barricaden en weet hoe nodig deze protesten zijn.’
Hoe kijkt Dana zelf naar deze revolutie? ‘Hoopvol, net als mijn ouders’, zegt hij. ‘Ik hoop echt dat er veranderingen gaan komen. En in de grootte van de protesten die er nu zijn verwacht ik ook dat straks een groter percentage van de bevolking vrij is. Eerlijk gezegd, slechter dan nu kan het niet. Ja, misschien als Iran ook nog gebombardeerd zou worden.’
‘Iran is heel kwetsbaar, en tegelijkertijd zo sterk, omdat het land nog steeds bestaat’
Anderzijds is hij ook bang voor de toekomst van het land. ‘Iran heeft veel kostbare grondstoffen, zoals olie, goud en mineralen. Ik maak me zorgen dat andere landen zich daarom graag met deze revolutie gaan bemoeien, en het met Iran net zo gaat zoals Irak en Afghanistan. Die landen zijn compleet kapotgemaakt.’
Kunnen studenten, of de HvA wat doen? Dana twijfelt. ‘Het is heel lastig. Misschien, als er protesten zijn, meedoen. En je inlezen over de geschiedenis van Iran zodat je weet waarover het gaat.’
Wel kan de Nederlandse regering volgens hem meer doen. ‘Veel westerse landen hebben sancties ingesteld. Die treffen vooral de Iraanse burgers. De VS hadden bijvoorbeeld een sanctie ingesteld op de verkoop van coronavaccins aan Iran, terwijl het land zwaar werd getroffen door het virus. Uiteindelijk heeft de Iraanse regering de vaccins uit Rusland besteld. Iran zit altijd tussen het westen en oosten in, zo is het altijd al geweest. Het land is heel kwetsbaar, en tegelijkertijd zo sterk: Iran bestaat nog steeds.’
Omdat Dana half Iraans is, krijgt hij vaak vragen over het land van zijn ouders. Wordt hij daar niet moe van? Nee, zegt hij. ‘Mijn familie kan niet met mensen in Europa over de situatie spreken. Als zij dat wel konden, deden ze het dag in dag uit. Dus moet ik het wel doen. Zij zijn bereid om daar beschoten te worden voor hun idealen. Het minste wat ik kan doen is de mensen hier vertellen over Iran.’
Om veiligheidsredenen is alleen Dana's voornaam gepubliceerd. Zijn achternaam is bekend bij de redactie.
