‘School leert je om een zes in het leven te zijn, terwijl er zo veel meer in zit’
Esra Can | Soort Kill voor de Openbare Bibliotheek
Erg veel hadden schrijver Soort Kill en rapper en oud-HvA’er Glenn Ascencion niet met school. Toch gaan ze nu zelf colleges geven, bij de OBA. ‘Ik dacht: fuck it, ik begin gewoon mijn eigen school.’
Ze hebben het studeren zeker een kans gegeven. Soort Kill – hij wil alleen bij zijn artiestennaam genoemd worden – studeerde een jaar Journalistiek in Utrecht, Glenn maakte zijn studie Commerciële Economie aan de HvA net niet af. Maar het bleek hen niet te liggen. Nu wisselen de rollen en gaan ze zelf aan de slag bij de Smibanese University, een reeks colleges bij de Openbare Bibliotheek. Daar geven ze les in bijvoorbeeld smibologie.Smibologie is de levensfilosofie van de jongens van hiphopcollectief SMIB. In deze lessen uiten ze waarin zij als groep geloven. Soort Kill en Glenn over verwachtingen van de maatschappij en succesvol worden zonder studie.
Hoe was jullie eigen studietijd?
Soort Kill: ‘Tot mijn zeventiende dacht ik dat ik dom was. Iedereen deed het goed op school en ik kon me niet eens concentreren. Ik denk dat ik letterlijk nog nooit huiswerk heb gemaakt. Naarmate ik ouder werd, kwam ik erachter dat school gewoon niet movet zoals ik zou willen moven. School leert je om een zes in het leven te zijn, terwijl er zo veel meer in zit.’
Soort Kill is onderdeel van hiphopcollectief SMIB. Hij regelt alles achter de schermen voor de groep uit Zuidoost, die feesten organiseert en kleding en muziek uitbrengt. Twee jaar geleden schreef hij het Smibanese Woordenboek, om de straattaal van de groep te vertalen.
Glenn, alias Yung Nnelg, is rapper en trad op tijdens festivals als Down the Rabbit Hole, Amsterdam Open Air en Zwarte Cross.
Glenn: ‘Als ik op de HvA een onvoldoende kreeg, wilde ik een kans om mezelf te verdedigen. Ik wilde de docent overtuigen waarom ik het wel een voldoende vond. Dat is een school in mijn ogen. Iemand overtuigen in een discussie, sparren met docenten.’
Soort Kill: ‘Bij een studie moet alles op een bepaalde manier gebeuren, anders is het fout. Toen ik Journalistiek studeerde, moest ik een presentatie geven. Mijn idee was geniaal, zei mijn docent. Maar de presentatie voldeed niet aan alle eisen, dus kreeg ik geen voldoende. Mijn idee was goed, maar ik voldeed niet aan hun norm.’
Wat is die norm dan precies?
Soort Kill: ‘Dit land is een systeem vol verwachtingen en kaders, waar je als mens in wordt gezet. Dat begint al vroeg. Als je op de basisschool profvoetballer wil worden, zegt de juf: ‘‘Denk eerder aan brandweerman, want dat is nuttig.’’ Want het systeem moet blijven draaien.’
‘Ik vind het idee van een school interessant, dat er een plek is waar je naartoe kan gaan om stof tot je te nemen. Maar de manier waarop het hier gebeurt, lag mij persoonlijk niet. Alles wordt voorgekauwd en moet op een bepaalde manier gebeuren. Kaders waarbinnen je lessen krijgt zijn te klein en voor de hand liggend.’
Soort Kill, jij stopte na een jaar met je opleiding Journalistiek in Utrecht. En Glenn, jij maakte je studie aan de HvA net niet af. Waarom niet?
Glenn: ‘Eerlijk gezegd dacht ik op een gegeven moment: ik heb alles wel geleerd. Mijn carrière als rapper begon ergens heen te gaan en ik moest mezelf daarin honderd procent geven. Anders ging het niet gebeuren. Ik kon niet zestig procent aan school geven en veertig procent aan muziek. Doordat ik die keuze heb gemaakt, ben ik wel waar ik nu ben.’
Soort Kill: ‘Ik groeide uit het idee dat ik op school moest blijven en groeide in de wereld van SMIB. Want dat waren het, twee werelden die vaak in conflict met elkaar waren. Die tijd bestond uit veel avonden tot laat praten, jointjes erbij. Ik had eens een presentatie Nederlands. De avond ervoor had ik lsd gedaan met de guys, maar ik moest om half negen op school zijn. Ik was nog aan het uittrippen. Ik kreeg geen voldoende, volgens mij was mijn verhaal te zweverig.’
Hoe kunnen twee mensen die niets met school hadden, nu opeens colleges gaan geven?
Soort Kill: ‘Toen ik klaar was met Journalistiek, besefte ik dat scholen niet functioneren zoals ik het zou willen. In de trein terug van mijn laatste tentamen heb ik VICE gemaild: ‘‘Ik ben van school gekickt, maar ik wil stage bij jullie lopen.’’ Dat heb ik toen ook gedaan. Ik dacht: nu moet ik het zelf doen. En later, toen mijn stage kut bleek: fuck it, ik begin gewoon mijn eigen school.’
‘Tijdens mijn presentatie Nederlands tripte ik nog op de lsd’
‘Smibanese University wordt voor mij ook een leerschool. De colleges zijn veel luchtiger dan je op een hogeschool zou verwachten. Ik leg het niemand op. Als je komt, ben je sowieso geïnteresseerd in wie wij zijn en wat wij doen. De hele ‘het-interesseert-me-niet’-factor geldt hier niet. Ik ben geen docent, want ik denk niet vanuit lesstof.’
Wat kunnen we verwachten van jullie colleges?
Soort Kill: ‘Ik plande altijd tijd in om mezelf te educaten. Dat ga ik nu publiekelijk doen. Ik verdiep me in shit waarvan ik vind dat mensen het moeten horen, en daar ga ik tijdens de colleges aandacht aan besteden. Denk aan geld, zelfvertrouwen of seks. Er zitten altijd levenslessen in verborgen. Daarom wil ik niet per se dat mensen iets leren, maar dat ze geïnspireerd zijn. Dat ze weten hoe wij denken.’
Ga je door colleges te geven niet zelf terug naar het systeem dat je zo haat?
Soort Kill: ‘Je moet het zien als een mes. Met een mes kun je een broodje smeren, maar je kan er ook iemand mee vermoorden. Je bepaalt uiteindelijk zelf wat je ermee gaat doen. Een college kan binnen een school worden gegeven, maar dat betekent niet dat ik het precies zo doe. Ik gebruik een instrument dat school ook gebruikt, maar ik bespeel het anders.’
Stoppen met school en het zelf maken. Is dat niet heel ingewikkeld?
Glenn: ‘Natuurlijk wel. Je moet steeds blijven denken: wat mensen ook zeggen, I don’t care, ik ga het zelf doen.’
Soort Kill: ‘Je moet een dikke huid hebben. Mijn vader zei afgelopen jaar nog dat ik misschien iets anders moest gaan doen. Maar dat heb je altijd met migrantenouders. Die shit gaat altijd door. Mijn ouders kwamen vanuit Suriname hierheen, die hadden een hele andere mindset dan ik. Zij kwamen om te overleven, school was niet eens een optie. Zodra je dan zegt dat je niet naar school wil gaan, krijg je te horen: ‘‘Jij bent gek, wij konden niet eens naar school.’’ Maar dat moet je niks doen. Ik koos ervoor om dat niet te horen. Daar ben ik sterker van geworden. Je moet een hele sterke ruggengraat hebben.’
‘Als ik succesvol word zonder opleiding, dan heb ik gewonnen’
Hebben jullie een doel voor ogen?
Glenn: ‘Ik zou ooit toch wel weer een opleiding willen doen, het liefst Psychologie of Architectuur. Het is niet dat ik school niet nuttig vind. Ik heb er ook zeker iets geleerd. Hoe ik goede mails schrijf bijvoorbeeld. Toen ik in het begin van mijn carrière mensen uit de muziekindustrie moest mailen, kon ik dat. ‘‘Huh? Sinds wanneer kunnen artiesten zulke mails schrijven?’’, dachten zij dan. Ik vind alleen dat het creatiever kan. Nu kun je alleen slagen als je aan de standaard voldoet.’
Soort Kill: ‘Mijn doel is de beste te zijn in alles wat ik doe. Ik wil de rijkste persoon zijn van alle mensen die ik ken. Ik vind de vrijheid die komt met geld belangrijk, maar de rijkste worden, dat is de challenge. Kleine doelen zijn niet leuk. Dat is alsof je voetbalt met de goal op een meter afstand.’
Is dat een zekere bewijsdrang?
Soort Kill: ‘Ja, die heb ik zeker. Als iemand tegen mij zegt: doe het zo, dan ga ik alle andere manieren bedenken om het te doen. Maar het is ook een statement. Ik wil een tong uitsteken naar het systeem door succesvol te worden zonder opleiding. Dan heb ik voor mijn gevoel gewonnen.’
