Studenten helpen met belastingaangifte: ‘Ik vind het een beetje eng’
Heleen Gorris | Studenten Jeffrey Bonsu (links) en Amez Kanbi (rechts)
Laaggeletterdheid, schulden, nare ervaringen met de Belastingdienst. Wie zeker wilde zijn van zijn aangifte, kwam donderdag naar de Openbare Bibliotheek (OBA) in Zuidoost. HvA-studenten zaten klaar om mensen te helpen met hun inkomstenbelasting.
De hal van de OBA in Amsterdam Zuidoost is omgetoverd tot een waar kantoor met vergaderhoekjes. Grijze schermen scheiden de tafeltjes van elkaar en iedereen krijgt een kopje koffie. Ruim honderd Amsterdammers hebben zich aangemeld om gratis geholpen te worden door vijftien studenten.
Die hulp geven ondere anderen HvA-studenten Jeffrey Bonsu (22, Rechten) en Amez Kanbi (23, Sociaal Juridische Dienstverlening). Jeffrey en Amez lopen stage bij Het Juridisch Spreekuur, een organisatie van de HvA die ieder jaar samen met de OBA hulp bij belasting geeft. De spreekuren vinden nu voor het derde jaar plaats in maart en april, de maanden dat de inkomstenbelasting ingevuld moet worden.
Blauwe envelop
In de OBA schuifelen om twee uur ‘s middags steeds meer mensen naar binnen, allemaal met een plastic mapje onder de arm. Oud, jong, man, vrouw, het publiek is divers. Bij de ingang wachten Jeffrey en Amez mensen met een glimlach op, en nemen hen mee naar een tafeltje voor hulp. ‘De mensen die hier komen hebben vaak een laag inkomen of zijn laaggeletterd,’ vertelt Amez. ‘Wanneer in maart de blauwe enveloppen weer op de mat vallen, gaan wij aan het werk voor deze mensen,’ vult Jeffrey aan.
Eenmaal achter de laptop lopen de studenten samen met de cliënten stap voor stap de aangifte op de site van de Belastingdienst na. Daar is een DigiD voor nodig, een digitale inlogcode van de overheid.
‘Ik vind het zelfs een beetje eng om mijn inkomstenbelasting te doen’
Die digitalisering is een van de redenen dat de OBA en HvA de handen ineensloegen om hulp te bieden bij de belastingaangifte. In 2015 kondigde de Belastingdienst aan dat de blauwe envelop zou gaan verdwijnen en mensen digitaal aangifte moesten gaan doen.
Dat zorgde voor paniek, herinnert Christine Zwierink van de OBA zich. Om te zorgen dat ook ouderen, laaggeletterden en digibeten mee konden komen, betaalde de Belastingdienst bibliotheken door het land om bijeenkomsten zoals deze te organiseren.
Angst
Jenny Sital is een van die mensen die wel wat hulp kan gebruiken. Jenny is vanuit Amsterdam-Oost naar de Bijlmer gekomen om haar aangifte extra te laten controleren. ‘Ik houd heel erg van spiritualiteit en het geloof, daar houd ik me liever mee bezig dan mijn inkomstenbelasting. Ik vind het zelfs een beetje eng, maar dan moet je er juist inspringen,’ vindt ze.
Angst, dat is iets wat Amez en Jeffrey ook vaak horen van mensen die ze helpen. Mensen zijn onzeker en nerveus als ze hun jaarlijkse aangifte moeten doen. Amez: ‘De Belastingdienst heeft bij deze mensen geen goede naam. Ze hebben er soms schulden of hebben een andere nare ervaring meegemaakt. Mensen laten de aangifte dan maar links liggen omdat ze bang zijn dat ze geld moeten terugbetalen. Geld dat ze vaak niet hebben.’
‘Als het mij lukt deze mensen te helpen en ik de dankbaarheid en opluchting bij hen zie geeft dat heel veel voldoening,’ zegt Amez.
